Waar kun je driedimensionaal printen of 3D-printen niet voor gebruiken? De toepassing zijn de afgelopen jaren stormachtig gegroeid en ook de vergezichten van wat er in de toekomst mogelijk gaat worden zijn veelbelovend. 3D printen wordt inmiddels toegepast in zowel de grote industrie als bij kleine bedrijven en ook hobby-toepassingen komen voor. Inmiddels is daarmee wel enige onrust ontstaan over de uitstoot van 3D-printers en de mogelijke gevolgen daarvan.
Astma bij 3D-printen
Recent verscheen een artikel (House et al. 2017) waarin een geval werd beschreven van een man die astma ontwikkelde tijdens het gebruik van 3D printers. Het ging om een man van 28 die een eigen bedrijf had waar hij 10 3D-printers gebruikte om producten te maken uit kunststof, namelijk acrylonitril-butadieen-styreen (ABS) filamenten. De ruimte waarin dit gebeurde was betrekkelijk klein.
Na tien dagen merkte hij dat hij af en toe benauwd en kortademig was en moest hoesten. Hij had als kind astma gehad, maar dat was verdwenen toen hij acht was. Nu leek hij opnieuw symptomen te ontwikkelen die met name aanwezig waren gedurende de werkweek, maar opknapten in het weekend. De huisarts schreef hem medicatie voor waarmee hij opknapte. Longfunctieonderzoek was praktische normaal, maar met inhalatie provocatie werd een milde astma vastgesteld (20% afname van FEV1 bij 4 mg/ml methacholine).
Na drie maanden stapte hij over van ABS-filamenten op polylactic acid filamenten, deed vijf 3D printers de deur uit en installeerde luchtbehandeling in de werkruimte met een luchtfilter voor fijnstof. Hierdoor verbeterden zijn klachten geleidelijk en had hij de inhaler steeds minder nodig. Bij herhaald inhalatie provocatieonderzoek werden geen afwijkingen meer gevonden toen hij klachtenvrij was.
Survey bij bedrijven die 3D-printen
Onderzoekers van dezelfde groep hebben recent een kleinschalig survey uitgevoerd om vast te stellen of beroepsmatig 3D-printen leidt tot gezondheidseffecten. Ze onderzochten werknemers van 17 bedrijven en organisaties die met 3D-printers werkten in uiteenlopende situaties (commercieel, in onderwijs, in bibliotheken etc.) in de omgeving van Toronto en Canada. De deelnemers werd gevraagd vragenlijsten in te vullen met onder meer vragen over werksituatie en gezondheid. Gekeken werd naar verbanden tussen de zelfgerapporteerde gezondheid en werkkenmerken.
Onder de 46 deelnemers, hadden er 27 (59%) ten minste eenmaal per week luchtwegklachten in het afgelopen jaar. Bij deelnemers die meer dan 40 uur per week met 3D-printers werkten was significant vaker sprake van een door een arts gediagnosticeerde luchtwegaandoening (astma of rhinitis). De 17 werkplekken bleken in arbeidshygiënisch opzicht sterk te verschillen waar het ging om maatregelen om blootstelling aan uitstoot van de printer te verminderen.
De onderzoekers concluderen dat het hoge aantal mensen met luchtwegklachten nader onderzoek naar een verband met 3D-printen noodzakelijk maakt.
Bronnen:
House R, Rajaram N, Tarlo SM Case report of asthma associated with 3D printing Occup Med (Lond). 2017 Dec 2;67(8):652-654.
Chan FL, House R, Kudla I, Lipszyc JC, Rajaram N, Tarlo SM Health survey of employees regularly using 3D printers. Occup Med (Lond). 2018 Mar 10.
Meer lezen over 3D-printen
Risico’s van 3D printen in een consumentenomgeving Technieken, materialen en producten
RIVM Rapport 2016-0084 E.D. Olthof et al.
Meer lezen over Nieuwe Risico’s