Het Ministerie van SZW heeft begin februari 2021 het rapport “Beroepsziekten in beeld” gepubliceerd in twee delen. Het korte eerste deel schetst een aantal mechanismen binnen het stelsel van beroepsziekten die een effectieve aanpak om beroepsziekten te voorkomen in de weg kunnen zitten. In het tweede deel van het rapport komen deskundigen uit het werkveld aan het woord. Zo geeft het rapport zowel de perspectieven als de kennis weer die in Nederland bestaat op het terrein van beroepsziekten.
Beroepsziekten in Beeld Deel 1 Perspectieven uit het werkveld
Beroepsziekten in Beeld Deel 2 De kennis uit het werkveld
Aanleiding
Lange tijd heeft de preventie van beroepsziekten in de
schaduw gestaan van het voorkómen van arbeidsongevallen en
acute situaties van onveiligheid: minder zichtbaar, gevolgen op de lange termijn en een sluipend begin spelen vaak een rol. Maar beroepsziekten zijn ook een oorzaak van veel persoonlijk leed en
hoge (maatschappelijke) kosten en dat verdient meer aandacht.
Werkgevers
De verantwoordelijkheid voor gezond werken, en dus ook voor
het voorkómen van beroepsziekten, ligt in de eerste plaats bij de werkgever. Maar voor werkgevers zijn “sluipende” beroepsziekten een
ingewikkeld onderwerp. Doordat de relatie met het werk vaak pas jaren later of zelfs niet wordt gelegd, laten beroepsziekten zich moeilijk vertalen naar het nemen van concrete maatregelen om herhaling te voorkomen. En bij het onderzoeken van de aansprakelijkheid blijkt de complexe relatie tussen blootstelling op het werk en het optreden van beroepsziekten vooral een aangrijpingspunt voor discussie voor het ontkennen of afzwakken van verantwoordelijkheid. Partijen die daar belang bij hebben, zien vaak
ruimte om die relatie te ontkennen of af te zwakken.
Andere spelers
Wanneer werkgevers de risico’s niet (willen) herkennen of niet bereid zijn maatregelen ter preventie te nemen, dan zijn er nog andere actoren die een rol kunnen spelen. Dit zijn in Nederland vooral private spelers zoals arbodeskundigen, brancheorganisaties, sociale partners, patiëntenorganisaties en instituten als het
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Preventie van
beroepsziekten leunt in belangrijke mate op deze private partijen, maar aan hun inzet kan nog veel worden verbeterd: meer ambitie, betere wettelijke bescherming, goede prioritering en financiering van zorg die minder afhankelijk is van de werkgevers.
Toekomst
Voor de Inspectie en de beleidsdirectie Gezond en veilig werken
van het ministerie van SZW beschrijft het netwerk Beroepsziekten Beter
in Beeld diverse kansen en mogelijkheden. Deze kennis kan in de eigen organisatie actief worden ingezet voor toezicht en beleid. De aanbevelingen van de commissie Vergemakkelijking Schadeafhandeling Beroepsziekten (VSAB) over toezicht en handhaving, kunnen hierin worden meegenomen. Het rapport moet ook input geven voor de visie op gezonde arbeidsomstandigheden in de toekomst (Arbovisie 2040). Het uiteindelijke doel is ervoor te zorgen dat mensen zo gezond (en veilig) mogelijk kunnen blijven werken in een arbeidsmarkt die continu verandert.
Bron
Beroepsziekten in beeld gepubliceerd