Hoewel vermiculiet zelf niet wordt beschouwd als kankerverwekkend, kan de asbestvervuiling die erin kan optreden dat wel zijn. Dat het definitief vaststellen van de relatie tussen kanker en werk een ingewikkelde opgave is, blijkt uit het onderstaande case-report. Het gaat om een longcarcinoom bij een prothesemaker. Mogelijk is de ziekte veroorzaakt door met asbest besmet vermiculiet, maar andere oorzaken zijn niet uitgesloten.
Bij de man van 58 werd in april 2016 een adenocarcinoom van de longen met uitzaaiingen vastgesteld. Ondanks behandeling overleed hij zes maanden later. Hij had weliswaar gerookt, maar dit was beperkt gebleven tot 3 pakjaren en in zijn familie kwam geen (long)kanker voor.
Hij was in 1979 begonnen te werken als prothesemaker en had dit gedaan tot 2010. Bij het maken van medische prothesen en korsetten gebruikte hij diverse materialen zoals gips en vermiculiet. Hij was gewend verschillende keren per dag vermiculiet-platen te breken en te mengen met gips. Dit veroorzaakte veel stof, maar desondanks gebruikte hij nooit persoonlijke beschermingsmiddelen. In 1995 had hij zijn eigen werkplek opgeknapt en daarbij werd hij korte tijd blootgesteld aan asbest. Na 2010 fokte en verzorgde hij paarden.
Vermiculiet
Vermiculiet is een natuurlijk silicaat dat overal ter wereld voorkomt en via mijnbouw wordt gewonnen. Een van de belangrijke plekken is de mijn in Libby, Montana, USA, waar veel vermiculiet werd gewonnen tussen 1920 en 1990. Van deze mijn is beschreven dat vermiculiet vervuild kon zijn met amphibool asbest. Er zijn ook gevallen van mesothelioom zijn beschreven bij zowel mijnwerkers als mensen die in de omgeving van de mijn woonden.
Van vermiculiet zelf zijn geen toxische effecten beschreven en het is ook niet opgenomen in de lijst met (mogelijk) kankerverwekkende stoffen. Niettemin heeft ook de IARC gewaarschuwd voor besmetting van vermiculiet (en ook talk) met asbest.
Helaas is onbekend of bij deze patient sprake is geweest van besmet vermiculiet. Er zijn geen metingen gedaan op de werkplek en er is ook geen onderzoek gedaan in het longweefsel. Daarom blijft onduidelijk of de longkanker uiteindelijk te wijten is geweest aan blootstelling aan met asbest besmet vermiculiet. Alternatieven zijn de zeer kortdurende asbestblootstelling in 1995 of de relatief korte periode van roken.
Niettemin wijzen de onderzoekers erop dat er bij bepaalde vormen van blootstelling wel tijdig aan een verband gedacht zou moeten worden. Dan zou onderzoek in long- en tumorweefsel aanwijzingen kunnen opleveren.
Bron
Het volledige artikel van dit geval is online beschikbaar:
Quentin Durand-Moreau , Matthieu Dezutter, Gilles Quéré, Gilles Robinet, Pierre-Yves Le Roux, Brice Loddé, Jean-Dominique Dewitte Lung Cancer in an Orthoprosthetist Using Vermiculite The International Journal of Occupational and Environmental Medicine Vol 8, No 4 October (2017)