Eczeem bij bouwvakkers is geen uitzondering. Uit eerder onderzoek in Nederland blijkt echter dat het vaak niet gezien wordt als een werkgerelateerd probleem. In een eerder artikel zijn de cijfers al besproken. Lees Dokters zien meer eczeem dan bouwvakkers zelf. Vaak gaat het om eczeem van de handen, waarvan de oorzaak kan liggen in contact met diverse materialen. Zowel irritatief als allergisch contacteczeem komen voor.

Casus steigerbouwer

Maar soms zit de huiaandoening elders, zoals bij deze 43-jarige steigerbouwer. Hij heeft sinds vijf jaar een jeukende rode huid op de lage rug. Tijdens zijn werk draagt hij een leren gereedschapsgordel met onder meer een metalen hamer en een steigerratel. Zonodig draagt hij een niet-leren harnas met een band tussen de benen, rond het middel en over de schouders om zich aan het gebouw te kunnen bevestigen. Verder heeft hij textiele handschoenen met een rubber grip op de buitenzijde, werkschoenen, broek en shirt dat in de broek wordt gedragen. Het shirt heeft wel de neiging op te rollen als hij aan het werk is, met name bij bukken en voorovergebogen werken. Zijn medische voorgeschiedenis is blanco, er is geen sprake van atopie en hij gebruikt geen medicijnen.

Plakproeven

De huidaandoening wordt uitgebreid onderzocht en het gaat niet om een infectie, maar om een eczeem. Omdat het vermoeden bestaat dat het gaat om een allergie worden plaktesten uitgevoerd. Daarbij lag de focus op een relatie met leer en of metalen. Aanvankelijk leveren deze testen niets op, mogelijk door overmatig transpireren. In tweede instantie worden positieve resultaten voor nikkelsulfaat, mangaan dichloride en kalium dichromaat. Op grond van deze testuitslag wordt de diagnose werkgerelateerd allergisch contacteczeem gesteld met als meest waarschijnlijke oorzaak kalium dichromaat in het leer van de gereedschapsgordel of in de gebruikte gereedschappen.

Chroom en nikkel

Het is mogelijk dat ook nikkel een rol speelt bij dit eczeem, maar het blijkt niet mogelijk door het lange ziekteverzuim om de gereedschappen te testen op nikkel.  Sinds 2014 is er door de Europese Unie een maximum gesteld aan de hoeveelheid chroom (VI) dat toegestaan is in leer dat in contact komt met de huid.  Dat maximum ligt op 3 mg/kg. Het zou mogelijk zijn deze hoeveelheid in het leer van de gereedschapsriem te bepalen met een difenylcarbazide test. Hiervoor is chromatografie apparatuur nodig waarover de auteurs van het artikel niet beschikken. Het is dus niet duidelijk of het leer aan de nieuwe EU-eisen voldoet.

Het advies aan de steigerbouwer is om contact tussen huid en leer en ook metalen gereedschap te vermijden. Omdat het contact in het verleden waarschijnlijk optrad door het ontbloten van de onderrug bij bukken en gebukt werken, is kleding die de onderrug beter beschermd aan te raden. De artsen concluderen dat huidaandoeningen relatief vaak voorkomen bij bouwvakkers, maar dat niet altijd wordt gedacht aan contact met gereedschappen of zelfs (leren) beschermingsmiddelen als oorzaak.

Bron

van Delft LCJ, Ramakers NAM, Verstraeten VLRM. Peculiar contact dermatitis in a construction worker. Contact Dermatitis. 2019;80:166–167. https://doi.org/10.1111/cod.13145