Veel werk kan door fysieke belasting leiden tot klachten aan het houding- en bewegingsapparaat. In Europa zijn aandoeningen van spieren en gewrichten verantwoordelijk voor circa 40% van alle beroepsziekten. Ook onder medewerkers in de gezondheidszorg leidt dit tot verzuim en arbeidsongeschiktheid. Bijvoorbeeld bij chirurgen.

Uit eerder onderzoek is bekend dat pijnklachten aan spieren en gewrichten onder meer bij chirurgen veel voorkomt. Het werk van chirurgen is lichamelijk belastend. Tijdens het opereren staan ze vaak in ongunstige houdingen, zijn er veel herhaald bewegingen en moet soms kracht gezet worden. In een recente studie in Denemarken zijn hierover data verzameld.

Deense studie onder buikchirurgen

Het doel van de studie was het onderzoek van de prevalentie en intensiteit van pijnklachten aan het houding- en bewegingsapparaat bij chirurgen die operaties uitvoeren in de bekkenstreek. Het gaat dus om urologie, gynaecologie en buikchirurgie, vooral omdat deze specialismen vergelijkbare fysieke belasting hebben. Het onderzoek is cross-sectioneel met behulp van een vragenlijst onder in Denemarken praktiserende chirurgen.

De chirurgen vulden de gevalideerde ‘Nordic Musculoskeletal Questionnaire’ in waarin voor nek, schouder, elleboog, handen, boven- en onderrug is gevraagd naar het aantal dagen met klachten in de afgelopen drie maanden en in de afgelopen zeven dagen. Bij pijn wordt gevraagd de intensiteit aan te geven op een 11-punts schaal (0-10) en in hoeverre de pijn invloed heeft op werk, vrije tijdsbesteding en slaap.

De gezondheidstoestand wordt gemeten met de gevalideerde 36-Item Short Form Health Survey, waarbij gevraagd wordt naar klachten in de afgelopen maand en het gebruik van medicatie in de afgelopen 3 maanden. Vervolgens is de werkervaring geïnventariseerd inclusief een uitvoerige beoordeling van de ervaren fysieke belasting. Ook zijn vragen gesteld over de fysieke fitheid en verschillende demografische factoren zoals geslacht, leeftijd, dominante hand, lengte, gewicht en BMI.

Resultaten

In totaal vulden 373 chirurgen de vragenlijst in (respons 46%). Van 284 deelnemers waren voldoende data bekend voor analyse. De gemiddelde leeftijd van de groep was 57 en 38% was vrouw. Van de groep werkte 43% als gynaecoloog, 46% in buikchirurgie en 12% als uroloog.

De zwaarte van het werk bleek invloed te hebben op de mate van fysieke inspanning in de vrije tijd. Hoe zwaarder de fysieke belasting in het werk, hoe minder vaak in de vrije tijd fysieke inspanning wordt geleverd. Van de groep deelnemers beoordeelt 60% de eigen gezondheid als zeer goed. Ruim 20% gebruikte echter een of meerdere keren per week pijnstillers en 40% gaf aan soms of regelmatig slaapproblemen te ervaren.

Pijnklachten een het houding- en bewekingsapparaat komt voor bij 90% van de deelnemende chirurgen: 13% heeft pijn op een plek, terwijl 77% pijn heeft op meer dan een plek. Het ging vaak om de nek (63%) en de lage rug (60%) en in deze groep hadden de chirurgen relatief vaak klachten: een vierde deel had nek- en rugklachten gedurende meer dan 30 dagen in de voorbije drie maanden.

Pijn tijdens het werk kwam in respectievelijk 56%, 65% en 28% voor bij open chirurgie, conventionele laparoscopie en robot-ondersteunde laparoscopie. Bij open chirurgie ging het vooral om lage rugklachten, bij conventionele laparoscopie om schouderklachten en bij robot-ondersteunde laparoscopie om nekklachten.

Pijn op meer plekken

Bijna de helft van de chirurgen (47%) geeft aan op vier plekken of meer pijnklachten te hebben, waarbij de meest voorkomende combinatie is nek-, schouder-, bovenrug- en lage rugklachten. Vrouwelijke chirurgen rapporteerden 3,4 (95% BI: 1,5-7,4) maal vaker twee op meer pijnlijke plekken vergeleken met hun mannelijke collega’s.

In de groep gaf 21-40% van de deelnemers aan dat de ervaren pijnklachten op verschillende plekken hun werk, vrijetijdsbesteding en slaap negatief beinvloeden. Verschillende factoren die van negatieve invloed zijn op de klachten zijn geslacht, fysieke werkeisen, ervaren ‘work ability’ en een gevoel van zwaarte in het hoofd of hoofdpijn.

De auteurs gaan in op de risico’s van een hoge prevalentie aan pijnklachten aan het houding- en bewegingsapparaat bij chirurgen voor de werknemer en de organisatie. Verschillende mogelijkheden tot verbetering worden kort besproken.

Bron

Het volledige artikel is online te lezen:

Tina Dalager, Karen Søgaard, Eleanor Boyle, Pernille Tine Jensen, Ole Mogensen Surgery Is Physically Demanding and Associated With Multisite Musculoskeletal Pain: A Cross-Sectional Study HEALTHCARE DELIVERY, QUALITY, AND SAFETY| VOLUME 240, P30-39, AUGUST 01, 2019