Zowel het werken in lawaai als het werken in de kou zijn in eerder onderzoek in verband gebracht met hart- en vaatziekten. Maar er is weinig onderzoek gedaan naar een combinatie van deze twee mogelijke risicofactoren voor hartinfarcten en beroertes. Een recente Zweedse studie van Pettersson et al. (2020) levert wel enige informatie op over de combinatie van lawaai en kou.

Mogelijke mechanismen

Het blootstaan aan hoge geluidsniveaus is een stressfactor die invloed kan hebben op zowel het autonome zenuwstelsel als de hormoonhuishouding. Dat kan leiden tot hoge bloeddruk of een verdikking van het bloed (hogere viscositeit), wat risicofactoren zijn voor hart- en vaatziekten. Het verband tussen werken in de koud en hart- en vaatziekten is minder duidelijk. Wel is bekend dat koudestress het sympathische zenuwstelsel en het endocriene systeem activeert en dat zou kunnen leiden tot hoge bloeddruk, dikker bloed en vaatvernauwing. Vanuit onderzoek naar werken in koelcellen is bekend dat hierbij meer hoge bloeddruk optreedt.

Zweeds onderzoek

Pettersson et al. hebben in hun onderzoek gekeken naar de combinatie van werken in lawaai en het werken en leven in koude omstandigheden in relatie tot de sterfte aan hartinfarcten en beroertes. Dit hebben ze uitgevoerd in een cohort Zweedse bouwvakkers met behulp van data van periodieke medische onderzoeken uitgevoerd tussen 1971 en 1993. Ze hebben in het cohort alleen gekeken naar mannen tussen 15 en 67 bij het eerste onderzoek. Wie op dat moment een hoge bloeddruk had, werd uitgesloten van deelname. Informatie over de inhoud van het werk en de werkomstandigheden werd via vragenlijsten verzameld.

Deelnemers, risicofactoren en uitkomstmaten

Van de deelnemers was de bloeddruk, de BMI (Body Mass Index) en informatie over roken bekend. Hun werkzaamheden werden opgedeeld in 21 verschillende job-exposure matrixen (JEM’s). Hoge bloeddruk was gedefinieerd als waarden boven of gelijke aan 140/90. In de JEM werden vijf geluidsniveaus onderscheiden: 1-3 viel in de categorie 45-75 dB (laag), niveau 4 was 75-84 dB (middel) en niveau 5 was boven 85 dB (hoog).

Voor de blootstelling aan lage temperaturen tijdens werk en leven is gekeken naar waar mensen in Zweden leven. Daarbij worden drie regio’s onderscheiden van warm naar koud Götaland (referentie), Svealand (kouder) en Norrland (koudst). Hierbij is uitgegaan van het gemiddeld aantal dagen met een temperatuur onder nul tussen 1970 en 2010 voor elke regio, namelijk respectievelijk 67 (21), 80 (18) en 133 (13). Als uitkomstmaat is gekeken naar de sterfte aan hartinfarcten en beroertes via het nationale register van doodsoorzaken.

Uitkomsten

Bij het eerste PMO en de vijf jaar erna had 63% van de deelnemers een normale bloeddruk. Van deze groep werkte 39% in de koude regio en 13% in de koudste regio. Verder was 28% blootgesteld aan een hoog geluidsniveau in het werk en 44% aan matige geluidsniveaus. Er was nauwelijks verschil tussen leeftijd en BMI in de groepen per regio en lawaainiveau.

Werken in lawaai bleek het risico te verhogen. Zowel de sterfte aan hartinfarcten als aan beroertes was verhoogd in de groepen blootgesteld aan hoge of matige geluidsniveaus: 76–85 dB(A) RR 1,10-1,13 en > 85 dB(A) 1.15–1.19.

Werken en leven in de kou had alleen invloed op de sterfte aan hartinfarcten. Deze sterfte was verhoogd in de koudste regio met een RR van 1,10 (95% BI 1,01–1,20).

Een combinatie van blootstelling aan lawaai en een koud klimaat samen verhoogt wel het risico op een hartinfarct (significant, p = 0,016) maar niet op een beroerte (p = 0,88). Het hoogste risico werd gevonden bij mensen die werken in een hoog geluidsniveau in het koudste klimaat.

Conclusie

De onderzoekers gaan in de publiek toegankelijke studie in op de sterke en zwakke punten in hun studie. Uiteindelijk concluderen ze dat dit de eerste studie is die een verband aantoont tussen het risico op hartinfarcten en het blootstaan aan hoge geluidsniveaus in het werk in combinatie met werken en leven in koude omstandigheden. Deze bevindingen zijn in lijn met eerder onderzoek naar afzonderlijke risicofactoren.

Bron:

Pettersson, H., Olsson, D. & Järvholm, B. Occupational exposure to noise and cold environment and the risk of death due to myocardial infarction and stroke. Int Arch Occup Environ Health (2020). https://doi.org/10.1007/s00420-019-01513-5

Lees ook Meer hartziekten door lawaai en stress in het werk of meer artikelen over werken in de kou

Series Navigation

Risico’s van de kou: onderkoeling >>