Huid- en longaandoeningen komen in allerlei beroepen voor. Zeker ook in de voedingsindustrie, waarbij onderstaand geval een voorbeeld is. Maak kennis met de risico’s van het inademen van bio-aerosolen in de visverwerking.
Al drie jaar last van de longen
Een 40-jarige man meldt zicht bij een in werk gespecialiseerde afdeling vanwege sinds drie jaar bestaande en toenemende longklachten. Hij heeft last van hoesten, piepen, kortademigheid en meer algemene klachten van vermoeidheid, misselijkheid en koorts (38–40°C) na het werk. De klachten beginnen doorgaans 3-4 uur na het begin van zijn dienst en blijven gedurende de middag, avond en nacht aanwezig. De volgende morgen voelt hij zich beter en dat geldt ook voor de weekends en vakanties.
Hij heeft nooit gerookt en is niet bekend met allergie of met eerdere long- of luchtwegklachten. Niettemin heeft hij het afgelopen jaar vier keer klachten gehad die op een longontsteking kunnen duiden. Ook merkt hij dat hij eerder kortademig is bij lichamelijke inspanning. Hij werkt zes jaar in een visverwerkend bedrijf. Hier werkt hij vooral op de slachtafdeling, waar hij vooral zalm slacht en van de darmen ontdoet.
Extrinsieke allergische alveolitis
Het is bekend dat werknemers van de visverwerkende industrie een verhoogd risico hebben op longaandoeningen ten gevolge van het inademen van bio-aerosolen. Een aantal eiwitten dat daarin voorkomt zijn allergeen en beroepsastma bij verwerkers van zalm is eerder beschreven. Bij deze medewerker denkt men echter aan EAA, extrinsieke allergische alveolitis (in de Engelse literatuur meestal aangeduid met “hypersensitivity pneumonitis“). Dit is een aandoening die zeker in het beginstadium lastig te diagnosticeren is.
EAA of HP is een ontstekingsziekte van de kleine luchtwegen en het interstitium en kan worden veroorzaakt door een grote variëteit aan antigenen, meestal eiwitten. Om de diagnose te stellen moet 1] een veroorzakend agens worden vastgesteld, 2] moet het klinische beeld, het radiologische beeld en fysiologische bevindingen overeen komen met EAA of HP, 3] er moet sprake zijn van lymfocytose in de broncho-alveolaire lavage (BAL), 4] een positieve specific inhalation challenge (SIC; inhalatieprovocatietest) en 5] met de ziekte overeenkomende afwijkingen in het longweefsel.
Inhalatieprovocatietest
De werknemer ondergaat een specifieke inhalatieprovocatietest. Daarbij wordt in de inhalatiekamer de blootstelling tijdens zijn eigen werkzaamheden zo goed mogelijk nagebootst. Vooraf en achteraf worden longfunctie en lymfocyten in het bloed bepaald. Na de inhalatietest krijgt de werknemer griepachtige klachten en last van kortademigheid. Na vijf uur is er een duidelijk aantoonbare daling in verschillende longfunctiewaarden. De dag na de test zijn de klachten verdwenen en de longafwijkingen niet meer aantoonbaar. Daarmee wordt de diagnose EAA of HP gesteld.
Omdat EAA bij aanhoudende blootstelling kan verergeren krijgt de werknemer het advies niet langer in de visverwerkende industrie te werken. In het jaar nadat hij dit advies heeft opgevolgd heeft hij geen verdere longklachten meer gehad.
Bron
Tjalvin, G., Svanes, Ø., Bertelsen, R. J., Hollund, B. E., Aasen, T. B., Svanes, C., & Kirkeleit, J. (2018). Hypersensitivity pneumonitis in fish processing workers diagnosed by inhalation challenge. ERJ open research, 4(4), 00071-2018. doi:10.1183/23120541.00071-2018
Lees ook: Contacteczeem door vis-eiwitten vooral in voedselbereiding