- Beroepsrisico’s in de natuur
- Ziekten overgebracht door teken
- Lyme als beroepsziekte
- Plantensap met zon slecht voor de huid
- Eerst snoeien, dan hoesten en proesten
- De jeukende haren van de eikenprocessierups
- Alfa-galsyndroom en vlees allergie als beroepsrisico
- Beroepsgebonden ziekte van Lyme
- Hazenpest en konijnenkoorts terug van weggeweest
Medewerkers in de groenvoorziening, hoveniers en mensen die hun eigen tuin onderhouden melden met enige regelmaat gezondheidsklachten bij het snoeien van platanen. De klachten betreffen vooral de ogen en de luchtwegen. Prikkelende en rood-doorlopen ogen, prikkelende of jeukende keel, hoesten, niezen, kortademigheid komen in wisselende combinaties voor. Het wordt aangeduid als allergie, maar waarschijnlijk heeft het daar niet mee te maken.
Gek genoeg is er in de wetenschappelijke literatuur nauwelijks iets over te vinden. Maar op websites over tuin- en groenonderhoud wordt de klacht in relatie tot snoeien met enige regelmaat behandeld:
Plataan Klimop Viburnum
Oorzaak van de klachten
Toen ik er onze eigen tuinman naar vroeg, wist hij me meteen te vertellen dat het te maken heeft met de viltige bekleding van de bladeren en nieuwe scheuten. Deze viltige bekleding bestaat uit pluizige sterhaartjes die een hooikoortsachtige, allergische reactie kunnen veroorzaken. Tijdens het snoeien komt er een poederachtige stof vrij die deze haartjes bevat. Blootstelling aan deze stof kan zorgen voor de allergische reactie.
Soms komen ook huidreacties voor, de huid is rood geïrriteerd en kan behoorlijke jeuken. Ook braken en andere klachten komen voor. De klachten kunnen steeds erger worden naarmate de blootstellingsduur en/of de frequentie toenemen. De ene persoon zal hiervan weinig hinder ondervinden, terwijl de ander juist erg veel last heeft. Ook de weersomstandigheden kunnen van invloed zijn of iemand wel of juist geen last heeft van de viltige haartjes.
Voorkomen van klachten
Er zijn op verschillende websites ook goede tips om de overlast te beperken
- snoeien na een regenbui
- snoeien in de vroege ochtend (blad nat van de dauw)
- nat spuiten voor snoeien (vooral onderkant blad)
- mondkapje en veiligheidsbril
- snorkelmasker (bedekt neus en ogen)
- wachten tot het blad gevallen is (snoeien in de winter)
Er zijn meer planten die een soortgelijke reactie kunnen veroorzaken, al is het viltige haartje anders van structuur. Een voorbeeld hiervan is de Viburnum rhytidophyllum ((leerbladige) Sneeuwbal). Ook andere bekende plantensoorten kunnen allergische reacties veroorzaken.
Enkele voorbeelden:
- hedera (klimop)
- tulpen- en hyacintenbollen
- coniferen, met name de juniperus- en taxussoorten