Ik kende de toepassing van ethanol als snijvloeistof niet. Maar er blijken behoorlijke risico’s aan te kleven, zoals hieronder te lezen is. Het besproken artikel geeft een interessante schets van een casus waarin pas een echte diagnose gesteld wordt, wanneer de werkzaamheden echt uitgebreid in kaart zijn gebracht. Het is het lezen waard voor iedereen die werknemers met vage lichamelijke en cognitieve klachten op zijn spreekuur krijgt.
Gereedschapsmaker
Een machinebankwerker van 47 jaar ontwikkelt klachten van vermoeidheid, hoofdpijn, evenwichtsproblemen, spierpijn en wat hij zelf een ‘mistig brein’ noemt: concentratie en geheugenstoornissen. De symptomen verergeren over een periode van maanden en ook zijn echtgenote merkt ze op. Omdat hem opvalt dat hij meer klachten heeft wanneer hij aan het werk is en minder wanneer hij thuis is, meldt hij zich bij de bedrijfsarts. Hij meent dat de metalen waarmee hij werkt een rol zouden kunnen spelen.
De klachten zijn ontstaan nadat hij in het bedrijf naar de kelder is verhuisd. In deze matig geventileerde ruimte had hij veel hinder van de dampen van de gebruikte snijvloeistof. Daarom was hij bij het maken van precisie gereedschap overgestapt op het gebruik van onverdunde ethanol (200 ethanol proof) dat hij met een knijpfles op de hete punt van het snijmes en het oppervlak van het product spoot. Dit creëerde volgens hem wel een mist van ethanol druppeltjes, maar hij raakte al gauw gewend aan de mist en de geur. Hij had geen last van tranende ogen of geïrriteerde slijmvliezen.
Bedrijfsgeneeskundig consult
Omdat hij ook een deel van de tijd laswerk deed, werd hij getest op zware metalen, waarbij licht verhoogde waarden voor aluminium en mangaan in het bloed werden gevonden. Het loodgehalte was normaal. Ook de waarden in het haar die een indruk geven van meer chronische blootstelling vielen binnen de normale waarden.
Bij een MRI-scan van de hersenen werden geen afwijkingen gezien en een oriënterend psychiatrisch onderzoek leverde geen aanknopingspunten op. Bij neuropsychologisch onderzoek bleek sprake van milde afwijkingen ten aanzien van het leren en het geheugen. Vervolgens is bij deze patiënt een chelatietest uitgevoerd, hoewel dit een controversiële test is. De waarden van metalen in de urine na de test waren volledig normaal. De patiënt vond dat hij van de test was opgeknapt, de auteurs menen dat dit kwam door de vier maanden zonder blootstelling.
Neurotoxicologisch consult
Omdat zijn klachten terugkeerden na hervatten van het werk en hij met name problemen had met zijn evenwicht, werd hij verwezen naar een neurotoxicoloog. Na bestudering van het medisch dossier en het opmaken van een volledige arbeidsanamnese werd de aandacht verschoven van de metalen naar het gebruik van ethanol als snijvloeistof. Dit onderdeel van de blootstelling kwam in geen van de medische dossiers voor.
De patient kreeg het advies te stoppen met de ethanol, conventionele snijvloeistoffen te gaan gebruiken en bij deze taak een masker te dragen. Na 1 maand meldde hij een aanzienlijke verbetering van zijn klachten. Ook na drie maanden en volledige hervatting van het werk ging het goed met zijn gezondheid.
Meer info
In het vrij toegankelijke en uitgebreide artikel wordt vervolgens verder ingegaan op de arbeidshygiënische bevindingen en de literatuur over ethanol. De conclusie die de auteurs trekken is dat het gebruik van ethanol als snijvloeistof grote risico’s meebrengt voor de gezondheid en dat nader onderzoek naar chronische blootstelling aan ethanol damp en mist nodig is.
Bron
Marcia H. Ratner, William M. Ewing & Jonathan S. Rutchik (2020) Neurological effects of chronic occupational exposure to alcohol mists and vapors in a machinist, Toxicology Communications, 4:1, 43-48, DOI: 0.1080/24734306.2020.1768341
Meer lezen
Chronische Toxische Encefalopathie
Schildersziekte: diagnose en beloop