We wensen elkaar fijne kerstdagen en een gelukkig nieuw jaar. Het einde van het jaar met al zijn feestdagen geldt als de mooiste tijd van het jaar. Luister maar naar de vele kersthits waarin dit bezongen wordt. Naar huis om je familie te bezoeken, lekker eten, gezelligheid en cadeautjes. Maar tegenwoordig zijn er ook zorgen over de bijbehorende stress. Deze kerststress wordt enerzijds in verband gebracht met de intensieve voorbereidingen voor het “perfecte” feest: boodschappen halen voor uitgebreide diners, cadeautjes kopen, je huis versieren, de juiste feestkleding aanschaffen etc. Anderzijds wordt gewezen op de mensen waarvoor een gezellige kerst minder vanzelfsprekend is door armoede, eenzaamheid of omdat ze moeten werken terwijl anderen feestvieren.
Is de kersttijd nu goed of slecht voor de gezondheid?
Wie in de wetenschappelijke literatuur zoek naar Kerstmis en gezondheid of Kerstmis en stress, zal opvallend veel studies vinden op twee terreinen: die van de mentale gezondheid en het optreden van depressies en die over een opmerkelijke toename van hart- en vaatziekten rond de kerstdagen en Oud en Nieuw. Een recent voorbeeld van dat laatste is een recente studie uit Zweden, waarin de toename van hartproblemen in de kerstvakantie wordt beschreven.
Wallert et al. (2017) onderzochten verandering in het voorkomen van hartinfarcten over het jaar in de Zweedse algemene bevolking met behulp van informatie uit ziekenhuisopnames. De gecorrigeerde incidentiecijfers (adjusted incidence rate ratio – IRR) voor hartinfarcten lagen significant hoger tijdens de kerstvakantie (IRR = 1,07 [1,04-1,09], p < .001) en trouwens ook op maandagen (IRR = 1,11 [1,09-1,13], p < .001). De incidentiecijfers waren lager in juli en dus tijdens de zomervakantie (IRR = 0,92 [0,90-0,94], p < .001) en tijdens de weekenden (IRR = 0,88 [0,87-0,89], p < .001). Deze resultaten blijven min of meer intact als wordt gekeken naar het begin van symptomen van hart- en vaatziekten, ook na correctie voor verstorende factoren. De onderzoekers wijzen op de toename van psychologische stress als een mogelijke oorzaak.
Een wat ouder artikel van Eagle (2012) gaat in op een mogelijke biologische verklaring van de toename van overlijden aan hart- en vaatziekten rond de kerst en rond andere nationale feestdagen die gepaard gaan met veel eten en drinken. Zijn theorie is dat stoffen in die overvloedig genoten etenswaren en alcohol zorgen voor een remming van een enzym dat catecholamines in het lichaam deactiveert. Hierdoor wordt de door de feestdagen al toegenomen stress nog verder versterkt en dit bevordert het optreden van mogelijke fatale aritmie van het hart.
Wie goed naar de cijfers kijkt, ziet dat het weliswaar gaat om significante verschillen, maar dat de mate van effect niet bijzonder groot is. Toch kan het bij hart- en vaatziekten wel gaan om flinke aantallen mensen, vooral omdat deze aandoeningen nog steeds vaak voorkomen. Het kan dus geen kwaad om je te realiseren dat het einde van het jaar op verschillende manieren kan leiden tot extra stress en dat het verstandig is waar mogelijk deze extra stress te voorkomen. Tenslotte is de kerstperiode de “mooiste tijd van het jaar” en dat willen we ook graag zo ervaren. Pas op met je hart dus.
Ik wens u dan ook fijne en relaxte dagen!
Kerststress voorkomen
De vraag is dus vooral wat je kunt doen om de stress van de kerstdagen zoveel mogelijk te reduceren. Ook daarover wemelt het op internet van de tips die varieren van tijdig beginnen en een goede planning tot het niet teveel streven naar perfectie en de verwachtingen temperen.
Voor de liefhebbers een paar willekeurige links met tips om kerststress te voorkomen
VAN KERSTSTRESS NAAR STRESSLESS!
6 simpele manieren om kerststress te voorkomen
Bronnen
Wallert J, Held C, Madison G, Olsson EM Temporal changes in myocardial infarction incidence rates are associated with periods of perceived psychosocial stress: A SWEDEHEART national registry study Am Heart J. 2017 Sep;191:12-20. doi: 10.1016/j.ahj.2017.05.015. Epub 2017 Jun 3.
Eagle K Hypothesis: holiday sudden cardiac death: food and alcohol inhibition of SULT1A enzymes as a precipitant. J Appl Toxicol. 2012 Oct;32(10):751-5. doi: 10.1002/jat.2764. Epub 2012 Jun 8.
Lees ook “Vrolijk kerstfeest! Ho Ho Ho”