Loodvergiftiging is een klassieke beroepsziekte, waarvan vaak wordt gedacht dat die niet meer voorkomt. Toch is dat niet helemaal waar en overmatige blootstelling aan lood kan op onverwachte plaatsen optreden, zoals op een schietbaan. Dat blijkt uit deze Koreaanse casus, maar ook uit onderzoek in de Verenigde Staten.
Casus
Een 39-jarige Koreaanse man meldde zich bij een arts met klachten van duizeligheid, vermoeidheid, malaise, snel geïrriteerd zijn, een hoge bloeddruk (systolisch boven 160 mmHg), hartkloppingen, last van de ogen en oorsuizen. Deze klachten waren ruim zes maanden geleden geleidelijk ontstaan en in ernst toegenomen.
Hij werkte sinds ruim een jaar als manager in een militaire indoor schietbaan, waarbij veel van de gebruikte munitie nog lood bevatte. Om die reden werd zijn lood-in-bloed gehalte bepaald en dat bleek 64 µg/dL. Dit is ruim boven de in Korea gehanteerde grenswaarde van 10 µg/dL voor de algemene bevolking en ook boven de 40 µg/dL voor werknemers in contact met lood. Er werd een loodvergiftiging vastgesteld.
Hij werd uit het werk gehaald en na drie weken was het lood-in-bloed gehalte gezakt naar 39 µg/dL. Omdat hij klachten bleef houden werd hij behandeld met chelatietherapie gedurende vijf dagen. Zijn klachten verminderden en de bloeddruk normaliseerde tot 130/85 mmHg. Twee maanden later werd bij controle een lood-in-bloed waarde van 9,7 µg/dL vastgesteld en had hij geen klachten meer.
De indoorbaan was slecht geventileerd omdat hier een buitenbaan simpelweg van een dak en wanden was voorzien. Er werden metingen uitgevoerd op de werkplek, waarbij bleek dat het loodgehalte in de lucht ook boven de grenswaarde lag (0,015–0,387 mg/m3). Naar aanleiding van dit geval zijn maatregelen genomen om het loodgehalte in de lucht van deze en ander schietbanen te verlagen en hierop ook geregeld te controleren.
De volledige artikelen zijn online te lezen:
Kang, K. W., & Park, W.-J. (2017). Lead Poisoning at an Indoor Firing Range. Journal of Korean Medical Science, 32(10), 1713–1716.
Park, W.-J., Lee, S.-H., Lee, S.-H., Yoon, H.-S., & Moon, J.-D. (2016). Occupational Lead Exposure from Indoor Firing Ranges in Korea. Journal of Korean Medical Science, 31(4), 497–501.
Loodblootstelling op schietbanen
Oefenen op schietbanen is een noodzakelijk onderdeel van het werk van onder meer militairen, politiemensen en beveiligingspersoneel. Daarnaast zijn er in veel landen schietbanen voor recreatief gebruik. Het aantal recreatieve schietbanen wordt in de Verenigde Staten alleen al geschat op 16.000-18.000. In een recent systematische review van de literatuur werd gekeken naar gegevens over het lood-in-bloed gehalte bij mensen die werken op of recreatief gebruik maken van schietbanen.
Er werden 36 studies gevonden, waarvan in 31 studies de lood-in-bloed waarden boven de 10 μg/dL lagen bij ten minste een deel van de schutters. In 18 studies werden waarden boven de 20 μg/dL gevonden, in 17 studies boven de 30 μg/dL en in 15 studies boven de 40 μg/dL. De gevonden lood-in-bloed waarden hielden verband met de lood aerosol die bij het schieten ontstaat en in de lucht blijft hangen, van het aantal afgeschoten kogels en het kaliber van het wapen.
Preventieve maatregelen zijn nodig om de risico’s op loodvergiftiging terug te dringen. Het gebruik van loodvrije munitie waar mogelijk, kleding wisselen na het schieten, verbod op roken en eten op de schietbaan en verbetering van de ventilatie zijn mogelijke maatregelen.
Nederland
In Nederland is het schieten met loodhoudende munitie inmiddels niet meer toegestaan, maar in het buitenland nog wel. In het verleden is echter wel veel loodvervuiling opgetreden in en om schietbanen. Dit kan zodanig zijn dat bodemsanering nodig is wanneer terreinen van schietbanen hergebruikt gaan worden.
Activiteitenbesluit Binnenschietbanen (wettelijke regelgeving)