Stoffen die volkomen veilig zijn als ze worden gegeten, kunnen bij inademing soms leiden tot ernstige gezondheidsklachten. Dat geldt bijvoorbeeld voor diacetyl of boteraroma, maar het kan ook gaan om allergene stoffen die astma kunnen veroorzaken als ze worden ingeademd. Het vergt vaak veel speurwerk om de juiste oorzaak te vinden en dat kan de diagnose en effectieve behandeling vele jaren vertragen.
Kaasmaker
Een man van 35 begint in 1986 te werken in een zuivelbedrijf. Hier doet hij allerlei werkzaamheden voordat hij in 1995 betrokken raakt bij het maken van roomkaas; aanvankelijk als assistent en later als kaasmaker. Een van de taken is het afmeten van Johannesbroodpitmeel (Locust Bean Gum). Dit is opgeslagen in bulkcontainers en moet worden toegevoegd aan de kaasmengsels.
Kaasmaker 
Johannesbroodboom peulen
Astma
Begin 1996 krijgt hij last van piepen bij het inademen van koude lucht. In de acht jaar daaropvolgend hheeft hij geregeld terugkerende perioden met acute luchtwegklachten zoals rhinitis, sinusitis, acute bronchitis en door kou veroorzaakt astma. Jarenlang is hij onder behandeling van de longarts en wordt met medicijnen behandeld. Opvallend is dat wanneer hij geruime tijd thuis is vanwege een operatie, de luchtwegsymptomen vrijwel volledig verdwijnen. Nadat hij weer is gaan werken, komen de klachten geleidelijk terug. Hoewel wel wordt gedacht aan allergische prikkels als oorzaak van de klachten, leidt dit niet tot nader onderzoek naar een mogelijke beroepsgebonden allergie.
In 2011 wordt hij verwezen naar een tweede longarts. Uitvoerige discussie over de mogelijke triggers voor de symptomen levert nieuwe informatie op over het jeuken van ogen en huid tijdens het werk. Ook is sprake van perioden van ademtekort bij het afwegen en toevoegen van poeder aan de kaasmengsels. Na consultatie met de arbodienst wordt op de werkplek gestart met peak flow meting. Omdat de man in die periode ook een 10-daagse vakantie heeft gepland, is het mogelijk de waarden in en buiten het werk te vergelijken. Hierbij blijkt een duidelijk verschil met een negatieve invloed van het werk.
Speuren naar de oorzaak
Vanuit de informatie over de werktaken en met behulp van de veiligheidsbladen van de gebruikte stoffen wordt het ‘verdachte’ poeder geidentificeerd als Johannesbroodpitmeel (Locust Bean Gum). Vervolgens isgekeken of sprake is van een allergische reactie op dit meel door specifiek IgE’s te bepalen. Dat levert hoge waarden op en dat bevestigt dat sprake is van een allergische reactie. In 2012 stopt de man zijn werk als kaasmaker waardoor zijn klachten afnemen. Hij wordt eerst te werk gesteld als schoonmaker, maar hij reageert sterk op verschillende schoonmaakmiddelen, met name de quaternaire ammoniumverbindingen (bronchiale hyperreactiviteit). Hierna vindt hij werk als concierge in een kantooromgeving en verdwijnen zijn luchtwegklachten geheel.
Johannesbroodpitmeel als veelgebruikt additief
Locust Bean Gum (LBG) of Johannesbroodpitmeel wordt veelvuldig gebruikt in de voedingsindustrie als verdikkingsmiddel dat onder andere het mondgevoel verbetert en een korrelige structuur voorkomt. Het kent vele toepassingen en wordt onder meer toegepast in zuivel, zoetwaren en babyvoeding. Johannesbroodpitmeel wordt gemaakt van de zaden van de Johannesbroodboom of carobe, die alleen voorkomt in Mediterrane landen. Johannesbroodpitmeel heeft ook een E-nummer: E 410.
Bron
Brie Hawley Kristin J. Cummings, Mohammed Mohammed, Anne E. Dimmock, and Rebecca Bascom, Allergic sinusitis and severe asthma caused by occupational exposure to locust bean gum: Case report. Am J Ind Med. 2017 July; 60(7): 658–663. doi:10.1002/ajim.22725
Lees ook: