Wat is er aan de hand wanneer 18 werknemers van een groot restaurant (85 medewerkers) opeens gezondheidsklachten hebben. Ze hebben last van pijnlijke en branderige ogen, roodheid en irritatie van de ogen en uitslag in het gezicht. Vooral de afwasploeg heeft heftige symptomen, maar ook onder de managers, obers en serveersters zijn mensen met klachten. Niemand heeft klachten van de longen. Twee mensen bezoeken de spoedeisende hulp waar de diagnose ” chemische brandwond en irritatie van het hoornvlies” wordt gesteld.
UV-licht als oorzaak?
Na overleg met verschillende gezondheidsinstanties en leveranciers wordt gedacht aan blootstelling aan UV-licht als oorzaak van de klachten. Het restaurant heeft lampen geplaatst om vliegen en ander ongedierte af te vangen. Twee dagen voordat de klachten begonnen waren de UV-lampen vervangen. Een elektricien controleert alle lampen in het bedrijf, maar die zijn allemaal in orde. Er zijn geen beschadigingen aan de lampen die een te hoge UV-belasting voor de werknemers zou kunnen verklaren. De volgende dag bemerkt deze elektricien dat hij huiduitslag heeft rondom zijn UV-bril.
Uiteindelijk blijkt dat bij het vervangen van de lampen in de vliegenvallen een foutief type lamp is geplaatst. De geplaatste lampen zijn bedoeld voor desinfectie van lucht in speciale ruimten of gebruik onder water (aquaria). Ze zenden hoofdzakelijk UV-C-straling uit met een golflengte van 280 nm. Dit is hetzelfde licht dat optreedt bij een lasboog en dan de oorzaak is van lasogen. De leverancier had de voor deze werkplek verkeerde lampen per ongeluk geleverd en degene die ze geïnstalleerd had, merkt niet op dat het niet de gebruikelijke UV-lampen waren.
De lampen hadden in totaal 65 uur gebrand en de afwasploeg was er twee dagen van 8 uur mee in contact geweest. Na wegnemen van de bron herstelden alle medewerkers zonder restverschijnselen. Hoewel niet uit te sluiten is dat hun risico op cataract door de blootstelling licht is verhoogd.
Fotokeratitis
Fotokeratitis, de medische term voor lasogen of sneeuwblindheid, komt geregeld voor. De schade aan het hoornvlies wordt veroorzaakt door UV-licht, het onzichtbare deel van elektromagnetische straling met een korte golflengte, verdeeld in drie banden:
UV-A (400 tot 320 nm), UV-B (320 tot 290 nm en, UV-C (290 tot 100 nm). Zonlicht bevat vooral UV-A en UV-B. UV-C wordt onder meer opgewekt in lasbogen, onvoldoende afgeschermde metaal halide lampen en desinfecterende UV-toepassingen.
UV-straling is niet-ioniserend, maar kan toch weefsel beschadigen, met name de ogen en de huid. De schade bevindt zich vooral in het epitheel, maar kan ook onderliggende weefsellagen betreffen. De pieksymptomen treden 6-12 uur na blootstelling op, waarbij de tijd korter is als de blootstelling hoger was. De meest voorkomende symptomen zijn het gevoel iets in het oog te hebben, tranende ogen, wazig zien en lichtschuwheid.
Ook in Nederland?
Even zoek op internet laat zien dat ook in Nederland UV-licht lampen worden aangeprezen voor desinfectie en voor vliegenvallen. Een duidelijke uitleg over elektrische vliegenvallen vond ik op de site “Kijk op ongedierte”. Hierin komen diverse aspecten van deze lampen en het gebruik aan de orde in het artikel “Elektrische vliegenvallen: niet zo simpel als het lijkt”. Ook zijn er veel sites die UV-C lampen aanbieden, zowel aan bedrijven voor desinfectie en dergelijke als aan consumenten, bijvoorbeeld voor vijvers en aquaria. Op flink wat websites wordt keurig gewezen op de risico’s van UV-licht voor de ogen, maar niet overal. Het blijft dus oppassen geblazen.
Bron:
Matthew P. Stripp, Anna R. Dulaney, Michael C. Beuhler, Ricky L. Langley Photokeratitis among restaurant workers: A case series Am J Ind Med. 2018;61:780–782