Het optreden van een betrekkelijk zeldzame ziekte in een bedrijf of op een afdeling is al reden om eens goed te kijken naar eventuele oorzaken in het werk. Dat wordt nog dringender als er meer mensen dezelfde ziekte lijken te hebben. Denk bijvoorbeeld aan twee gevallen van een chronische longaandoening in een bedrijf dat gloeilampen produceert.

Casus

Het geval waarmee het onderzoek begon is dat van een 27-jarige man die zich in januari 2013 bij een bedrijfsgeneeskundige polikliniek meldt. Hij is kortademig bij inspanning en vermoeid en blijkt bij longfunctieonderzoek milde restrictieve longklachten en een verminderde diffusiecapaciteit te hebben. Op de CT-scan zijn  nodulaire afwijkingen te zien en vergrote lymfeknopen in het mediastinum. Als een biopsie van een lymfeknoop wordt genomen blijkt sprake van granulomen passend bij de diagnose sarcoïdose. Tijdens de onderzoeken blijkt dat een van zijn collega’s ook zou lijden aan sarcoïdose. Het gaat om een man van 33 die in 2008 de diagnose kreeg na klachten van kortademigheid bij inspanning.

Blootstelling bij productie van gloeilampen

Beide mannen werken sinds 2005 als technici in een bedrijf dat gloeilampen produceert. Bij navraag blijkt sprake van blootstelling aan zirconium, kwik, thallium en thorium en aan aanzienlijke hoeveelheden stof van het snijden van de lampen. Bij onderzoek van dit glasstof blijkt het vooral te gaan om amorf silica met mogelijk wat cristobaliet. Cristobaliet is een vorm van kristallijn silicium (kwarts), terwijl amorf silicium (Grieks: amorphos: zonder vorm) of a-Si een materiaal is van siliciumatomen die niet volgens een duidelijke kristalstructuur gerangschikt zijn.

Nader onderzoek

Voor het aantonen van een verband met deze mogelijke blootstelling aan metalen en silicium-stof worden eerder afgenomen weefsels onderzocht. Er wordt daarbij dubbelbrekend materiaal gevonden dat kan wijzen op de inademing van bepaalde stoffen met een kristalstructuur. Vervolgens is een lymfocyten proliferatie test (LPT)  uitgevoerd. Hierbij wordt het effect van bepaalde stoffen getest op lymfocyten in het bloed. Een LPT kan een indruk geven van de gezondheid van de lymfocyten en daarmee dus een indicatie zijn voor het functioneren van het immuun-systeem. Uit dit onderzoek blijkt dat beryllium en zirconium geen rol lijken te spelen maar de nanodeeltjes van silicium mogelijk wel.

Vervolg

Na staken van de blootstelling knappen beide mannen redelijk goed op. De onderzoekers van de arbeidsgerelateerde longenafdeling van de KU Leuven concluderen dat hier sprake is van twee gevallen van “pseudo-sarcoïdose” ten gevolge van beroepsmatige blootstelling aan silica. Dit voorbeeld is recent gepresenteerd op de international ICOH conferentie in Dublin en na te lezen in een van daaruit gepubliceerde samenvatting. Zie hieronder: Ronsmans S, Verbeken E, Keirsbilck S, et al 786 Sarcoidosis in two workers making light bulbs Occup Environ Med 2018;75:A449.  

Later gepubliceerd in een Amerikaans tijdschrift, klik hier voor het abstract

Een ander voorbeeld van een werksituatie waarin meer dan een geval van een betrekkelijke zeldzame ziekte tot een uitgebreid onderzoek leidde, vindt u in de blog post

Talk in de longen kan je de adem benemen

Lees ook

Silicose door zandstralen blijft toenemen

Silica blootstelling kan systemische sclerose bevorderen

Systemische sclerose bij juwelen-slijpers

Ademnood – Longziekten door het werk; zeven praktijkverhalen over beroepslongaandoeningen, uitgebracht door LONG ALLIANTIE NEDERLAND & LONGFONDS

Series Navigation

<< Longproblemen in de tandheelkundeTalk in de longen kan je de adem benemen >>