Wat je van het bijhouden van de literatuur op je vakgebied kunt leren, is dat kijken over de grenzen naar wat er speelt in andere landen vaak interessant voor de eigen dagelijkse praktijk. Afgelopen week kreeg ik een berichtje van een collega van de Noorse arbeidsinspectie over een recent onderzoek dat zij hebben uitgevoerd. Hoewel het in het Noors is (“I know you can understand it”) kan ik het met wat hulp van Google translate goed lezen. Het gaat over een uitbraak van longontsteking door pneumokokken op een scheepswerf. Ik vat het hieronder samen:

Bericht van 10.05.2019

Noorse Arbeidsinspectie waarschuwt na een uitbraak van longontsteking op scheepswerf

Lassers en anderen die in het werk aan metaaldamp worden blootgesteld, zijn meer kwetsbaar voor een ernstige bacteriële pneumokokkeninfectie. Dat bleek deze winter op een werf in Møre og Romsdal. De Noorse Arbeidsinspectie adviseert alle scheepswerven om de risico’s in kaart te brengen en zo nodig maatregelen te nemen om het risico op ziekte te verminderen.

In de periode januari tot maart 2019 werden 21 werknemers van de scheepswerf getroffen door een pneumokokkeninfectie. Begin april voerde de Noorse Arbeidsinspectie onderzoek uit op verzoek van de Møre og Romsdal Health Authority vanwege ernstige longinfecties onder werknemers en ingehuurd personeel op de werf. Op grond daarvan is de Noorse Arbeidsinspectie van mening dat de omstandigheden in de werkomgeving ertoe kunnen hebben geleid dat mensen ziek zijn geworden. Er was sprake van relevante blootstelling aan lasrook en metaaldamp, mensen werken dicht bij elkaar en de ventilatie was niet voldoende. Ook werden vaak lange dagen gemaakt. Dit alles verhoogt het risico op infectie.

Onderzoek en maatregelen

Het onderzoek werd uitgevoerd in nauwe samenwerking met de volksgezondheidsautoriteiten in de stad. De Noorse Arbeidsinspectie legde het bedrijf enkele onmiddellijke maatregelen op om te voorkomen dat meer mensen ziek worden, zoals het verbeteren van de ventilatie en het gebruik van voldoende persoonlijke adembescherming. Omdat de omstandigheden op deze werk niet uniek zijn, adviseert de Arbeidsinspectie alle scheepswerven na te gaan wat de risico’s zijn en passende maatregelen te nemen.

Voorbeelden van goede preventieve maatregelen zijn:

• Goede ventilatie en procesafzuiging om blootstelling aan lasrook, metaaldamp en andere chemicaliën tot een minimum te beperken.
• Verbod op roken op de werkplekken.
• Persoonlijke beschermingsmiddelen om blootstelling aan lasrook, stof en andere chemische stoffen te voorkomen
• Goede werkhygiëne
• Juiste werktijdenregelingen
• Informatie over risico’s en werkwijzen in een taal die werknemers begrijpen
• Eventueel vaccinatie wanneer andere maatregelen het risico niet goed genoeg verminderen. Dit is ter beoordeling in samenspraak met de bedrijfsgezondheidsdienst.

Niet meer ziek na toezicht en vaccinatie

Naast de uitvoering van de onmiddellijke maatregelen die de Arbeidsinspectie had bevolen, bood de scheepswerf aan alle werknemers te vaccineren, zowel eigen als ingehuurd personeel. Deze gecombineerde aanpak lijkt een goed effect te hebben gehad. Er zijn geen nieuwe ziektegevallen meer ontdekt op de werf nadat maatregelen en massale vaccinatie zijn uitgevoerd.

De Noorse Arbeidsinspectie pleit voor alertheid onder (bedrijfs)artsen op pneumococceninfecties bij lassers en andere metaalbewerkers. Zij worden opgeroepen deze als mogelijke beroepsziekte te melden. Verder heeft het nemen van arbeidshygienische maatregelen om de blootstelling van de werknemers te beperken de eerste prioriteit.

Bron: Arbeidstilsynet advarer etter utbrudd av lungesykdom på verft

Werknemers vaccineren?

In bovenstaand geval besloot het bedrijf over te gaan tot vaccinatie. Over het uitvoeren van vaccinaties tegen pneumokokken heeft het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten het een en ander gezegd in een artikel waarin zij in 2012 al wezen op het risico van deze vorm van longontsteking bij lassers. Er moeten verhoudingsgewijs veel mensen worden gevaccineerd om problemen bij enkelen te voorkomen. Zie https://www.beroepsziekten.nl/casus/pneumokokken

Recent verscheen ook een artikel over de vaccinatie van lassers in een multinationaal bedrijf. De opzet en uitvoering van het programma worden beschreven in dit online toegankelijke artikel. De vaccinatiegraad verschilde nogal per land. Jammer genoeg worden geen gegevens verstrekt over het uiteindelijke resultaat, namelijk het dalen van het aantal gevallen van longontsteking na vaccinatie.
Donoghue and Wesdock 2018 Pneumococcal vaccination for welders: Global deployment within a multi‐national corporation American Journal of Industrial Medicine Am J Ind Med. 2019;62:69–73

Mocht iemand weten of dergelijke vaccinaties ook in Nederlandse (of andere) bedrijven worden uitgevoerd, dan ben ik geïnteresseerd in gegevens daarover.