Huidaandoeningen die ontstaan door langdurig nat werk zijn vooral bekend uit de gezondheidszorg, voedingsindustrie en schoonmaaksector. Het gaat dan meestal om handeczeem. Langdurig contact van de voeten met water kan echter ook leiden tot problemen. Zo kennen we de loopgravenvoet of maceratio cutis pedum in het latijn. 

Loopgravenvoet

Bij maceratio cutis pedum is sprake van beschadiging van de huid van de voeten door chronische inwerking van vocht (maceratie) meestal in combinatie met kou en slechte hygiënische omstandigheden (Engelse synoniemen: trench foot, immersion foot). De naam loopgravenvoet stamt uit de eerste wereldoorlog (1914-1918) toen soldaten wekenlang in ondergelopen loopgraven moesten staan.

Maar een vergelijkbare aandoening werd gevonden bij militairen in de Vietnam oorlog (1955-1975). Deze aandoening door langdurig contact (meer dan 72 uur) met warm water (22–32 ºC) wordt tropische loopgravenvoet genoemd. Kenmerken zijn roodheid, sterk gerimpelde huid door overmatige hydratatie, pijnlijke zwelling en verhoogde gevoeligheid van de huid. Ook hierbij is sprake van maceratie van de huid, chronische ontsteking van huid en bloedvaten in de huid. 

In de Braziliaanse wasstraat

Werknemers van autowasstraten staan veelvuldig bloot aan vocht. Om na te gaan of in dit beroep daardoor ook meer gevallen van loopgravenvoet voorkomen is in Jundiaí, São Paulo in Brazilië onderzoek gedaan in een autowasstraat waarbij 30 medewerkers (allen mannen) werden geïnterviewd en door een dermatoloog beoordeeld. De gemiddelde leeftijd van de werknemers was 23 jaar (17-53) en 40% van hen werkte er korter dan een jaar.

De gemiddelde werkweek was 44 uur, maar er werd vaak overgewerkt. Gemiddeld werden per dag 35 auto’s gewassen en in het weekend 60. Een schoonmaakbeurt begon met het zuigen van de auto met een professionele stofzuiger. Daarna werd de auto gewassen, meestal van buiten, soms van binnen en buiten. Dan werd de auto met een schone doek gedroogd. Vervolgens werd de auto behandeld met onder meer poetscrème, siliconen-shampoo, autowas  en producten om de stoelen schoon te maken en de luchtverversers bij te vullen. 

De werkkleding en het schoeisel waren van matige kwaliteit en niet waterbestendig. Het onderhoud ervan was ook slecht. De meeste werknemers liepen op eigen schoenen en die waren een groot deel van de dag doorweekt. De omgevingstemperatuur zowel als de watertemperatuur lagen rond de 25ºC. 

Tropische loopgravenvoet bij 3 op de 5

Bij het onderzoek van de voeten bleek dat 18 deelnemers (60%) afwijkingen had passend bij een tropische loopgravenvoet met aan een of beide voeten zwelling, maceratie, kloven en bleekheid. In 89% betrof het de zolen van de voeten. Een aantal werknemers had ook pijn aan de voeten en bij enkelen was sprake van een onaangename geur van de aangedane huidplekken ten gevolge van secundaire infecties. De kans op voetproblemen was hoger boven de 30 jaar en bij mensen die er korter dan een jaar werkten.  

De onderzoekers concluderen dat de oorzaak van de voetproblemen moet worden gezocht in de combinatie van langdurige blootstelling van de huid aan vocht en de voortdurende frictie door de schoenen.  De aandoening is relatief eenvoudig te voorkomen door het verstrekken van geschikt werkschoeisel en aandacht voor het belang van een goede voethygiëne.

Bron:

Het volledige artikel is online te lezen: MLC Zani, R Lazzarini, JS Silva-Junior Warm-water immersion foot among car wash workers – rbmt.org.br