Multipel Myeloom (ofwel de ziekte van Kahler) is één van de Non-Hodgkin Lymfomen. Boeren hebben een verhoogd risico op het krijgen van Multipel Myeloom (MM). Het is niet precies duidelijk door welke risicofactor dat komt. Maar de verdenking valt eerder op blootstelling aan bestrijdingsmiddelen dan aan het omgaan met dieren.
Hoewel er geen sprake lijkt van een sterk verband, is het consistent over een lange periode en in verschillende landen. Wel zijn er methodologische kanttekeningen te plaatsen bij verschillende studies. Dit is de belangrijkste conclusie uit een systematisch literatuuronderzoek en meta-analyse van alle studies tussen 1970 – 2007 over de risico’s voor MM en de agrarische sector.
Uiteindelijk werd een meta-analyse uitgevoerd met 21 case-control studies en werden Odds Ratios berekend. Het risico op MM bij
- Werken als boer was licht en significant verhoogd. OR = 1,39 95% BI 1,18 – 1,65
- Blootstelling aan pesticiden licht en significant verhoogd. OR = 1,47 95% BI 1,11 – 1,94
- Blootstelling aan DDT significant verhoogd. OR = 2,19 95% BI 1,30 – 2,95
- Blootstelling aan herbiciden significant verhoogd. OR = 1,69 95% BI 1,01 – 1,83
- Meer dan tien jaar op een boerderij werken significant verhoogd. OR = 1,87 95% BI 1,15 – 3,16
- Werken op een schapen-boerderij significant verhoogd. OR = 1,71 95% BI 1,25 – 2,33
- Werken met paarden significant verhoogd. OR = 1.72; 95% BI 1.26-2.37
- Werken met melkvee significant verhoogd. OR = 1.59; 95% BI 1.26-2.01
De uitkomsten van de studies naar MM en het contact met dieren worden mogelijk beïnvloed door publicatiebias
Het review artikel uit 2008 is volledig online te lezen: Carla Perrotta, Anthony Staines and Pierlugi Cocco Multiple myeloma and farming. A systematic review of 30 years of research. Where next? Journal of Occupational Medicine and Toxicology20083:27
Lees meer over multipel myeloom en gechloreerde koolwaterstoffen