Ga je naar school of naar je werk als je ziek bent? Dat lijkt een makkelijk te beantwoorden vraag, want dat doe je niet. Nou, dat is maar de vraag. Als je vroeger wel eens hebt geprobeerd een dagje ziek van school weg te blijven, was je volgens je ouders al gauw alleen maar “schoolziek”. Hun advies was meestal om het toch maar te proberen. Meestal een onschuldig advies.

Maar bij de huidige corona-pandemie is de vraag wanneer je wel of niet op je werk komt als je ziek bent, opeens heel actueel. Niet zozeer voor jezelf, maar om te voorkomen dat anderen besmet raken. Zelf-isolatie en thuis-quarantaine zijn intussen ingeburgerde begrippen, evenals het verzoek om je ook bij geringe klachten te laten testen. Niettemin blijkt het in de praktijk nog een hele klus om mensen hier ook werkelijk toe te bewegen.

Griep en vaccinatie

Bij het huidige, nogal besmettelijke, Corona-virus lijken deze adviezen voor veel mensen nieuw en strikt. Maar er zijn natuurlijk altijd infectieziekten die besmette mensen met lichte klachten kunnen overdragen op collega’s, klanten of patiënten. Neem bijvoorbeeld de gewone seizoensgriep, die ook gevaarlijk kan zijn voor kwetsbare groepen. Al jaren worden mensen in de gezondheidszorg opgeroepen zich juist om die reden jaarlijks te laten vaccineren. Wie echter de cijfers bekijkt over de vaccinatiegraad in de zorg, zal zien dat zelfs dat heel lastig is.

Thuis blijven bij griep of niet?

Waarom blijven we niet thuis als we grieperig zijn? Die vraag proberen onderzoekers te beantwoorden in een recent verschenen wereldwijde inventarisatie. Het artikel met de titel Not sick enough to worry? “Influenza-like” symptoms and work-related behavior among healthcare workers and other professionals: Results of a global survey is vrij online te lezen. Het biedt een interessant inkijkje in ons arbeidsethos en de afwegingen rondom wel of niet werken als je ziek bent.

De inventarisatie is uitgevoerd voor de coronacrisis onder mensen die wel of niet in de gezondheidszorg werken, uit een groot aantal landen over de hele wereld. In totaal is informatie verzameld van 533 deelnemers in 49 landen. De meeste deelnemers kwamen uit Europese landen (69,2%), gevolgd door Azië / Pacific (19,1%), Noord- en Zuid-Amerika (10,9%) en Afrika (0,8%). Hiervan werkten 249 mensen in de gezondheidszorg en 284 niet.

De meeste gezondheidswerkers (89,2–99,2%) en niet gezondheidswerkers (80%-96,5%) zouden met milde griepklachten ‘gewoon’ aan het werk gaan.

Ziek en toch werken

In zijn totaliteit zeggen 312 van hen (58,5%; 95% betrouwbaarheidsinterval [BI], 56,2–64,6) door te zullen werken met grieperige klachten, evenveel in elke groep. De meeste gezondheidswerkers (89,2–99,2%) en niet gezondheidswerkers (80%-96,5%) zouden met milde griepklachten ‘gewoon’ aan het werk gaan. Je moet dan denken aan een zere keel, verstopte neus, loopneus, niezen, hoesten, vermoeidheid en slechte eetlust . Alleen als ze ook koorts hebben, dalen deze percentages naar 26.9% voor gezondheidswerkers en 16,2% voor niet gezondheidswerkers. Ook antwoordt 66% van de deelnemers dat ze aan het werk zouden blijven wanneer ze zich ziek gingen voelen en 59% geeft aan wel naar het werk te gaan als ze zich thuis ziek voelen. Deze hoge cijfers zijn ook in eerdere onderzoeken gevonden.

Complexe afweging

De onderzoekers wijzen erop dat de keus om wel of niet te gaan werken met griepachtige klachten vaker een individuele afweging lijkt te zijn dan gebaseerd op objectieve criteria zoals het vormen van een risico voor anderen. Het lijkt voor veel gezondheidswerkers lastig om zich met milde klachten ziek te melden. Ze willen hun collega’s niet in de steek laten. Ook geldt voor veel landen dat mensen geen salaris ontvangen als ze ziek zijn, of dat ze slechts een beperkt aantal ziektedagen per jaar mogen hebben. Dit draagt ook bij aan de keus toch te gaan werken met klachten.

De onderzoekers concluderen dat het besluit om ziek door te werken een complex fenomeen is. Het wordt niet alleen beïnvloed door persoonlijke factoren of een gebrek aan kennis over het belang van het voorkomen van besmetting van anderen. Het heeft ook te maken met de cultuur in organisaties, het beleid rondom verzuim en eventuele financiële consequenties. Om de risico’s van werkende zieken terug te dringen zal met al deze factoren rekening gehouden moeten worden.

Wat is ernstig?

Aan de deelnemers is ook gevraagd welke combinatie van symptomen hen zou doen besluiten niet te gaan werken. En welke symptomen daarbij het meest belangrijk waren. Hierbij werden 197 verschillende combinaties genoemd. Ook waren de antwoorden op de vraag wanneer je te ziek bent om te gaan werken tamelijk onduidelijk en weifelend bij meer dan de helft van de deelnemers. Dit is ook bekend uit eerder onderzoek. Het maakt duidelijk dat het van belang is om in richtlijnen heel duidelijk te zijn over de ernst van bepaalde symptomen waarmee men thuis moet blijven.

Verbeterend beleid

Om het besmettingsrisico door zieke werkenden terug te dringen is het nodig dat wordt geïnvesteerd in betere werkomstandigheden, inclusief voldoende personeelscapaciteit. Het zorgen voor betaald ziekteverlof is in een flink aantal landen nog een noodzakelijke stap. Ook moet bij gezondheidswerkers het belang van thuis blijven bij bepaalde klachten keer op keer benadrukt worden. Dit om de veiligheid van kwetsbare patiënten te kunnen garanderen en de kwaliteit van de zorg te bevorderen.

In het artikel wordt ingegaan op de beperkingen van dit onderzoek zoals de mogelijke selectie-bias door online werving en bevraging en de relatief beperkte groep die ook nog eens vooral uit Europa komt. Toch bieden de uitkomsten inzicht in de afwegingen die mensen maken over het wel of niet ziek naar het werk gaan. Je daar steeds weer over verbazen en mensen nog maar eens waarschuwen, zal niet voldoende helpen. Daarvoor is het antwoord op de vraag: “Ben ik ziek genoeg om thuis te blijven?” veel te ingewikkeld.

Bron

Ermira Tartari, Katja Saris, Nikki Kenters, Kalisvar Marimuthu, Andreas Widmer, Peter Collignon, Vincent C. C. Cheng, Shuk C. Wong, Thomas Gottlieb, Paul A. Tambyah, Eli Perencevich, Benedetta Allegranzi, Angela Dramowski, [ … ],on behalf of the International Society of Antimicrobial Chemotherapy Infection and Prevention Control (ISAC-IPC) Working Group
Not sick enough to worry? “Influenza-like” symptoms and work-related behavior among healthcare workers and other professionals: Results of a global survey Plos One May 13, 2020

Series Navigation

<< De besmettingsgevoeligheid van werkNa COVID-19 de vermoeidheid >>