Kleine kinderen maken geregeld een infectieziekte door, ook al worden de ernstige vormen daarvan met vaccinaties voorkomen. Soms vormen die kinderziektes ook een risico voor de medewerkers in de kinderopvang. Zoals besmetting met het parvovirus B19 dat met name in de zwangerschap een probleem kan zijn.

De vijfde ziekte

De vijfde ziekte is een kinderziekte die ook wel aangeduid wordt als erythema infectiosum. Ze wordt veroorzaakt door parvovirus B19. De incubatietijd van deze virusinfectie is zeven tot twaalf dagen. Kinderen op basisscholen en kinderdagverblijven en hun gezinsleden hebben een verhoogde kans op infectie.

Kinderen krijgen doorgaans kleine rode vlekjes in het gezicht die zich later kunnen verspreiden over het lichaam. De wangen kunnen vuurrood zijn. Soms is ook sprake van koorts of jeuk, maar kinderen voelen zich meestal niet ziek. Na ongeveer een week verdwijnt de huiduitslag.

Bij volwassenen leidt de infectie vaak tot pijn en stijfheid van handen en voeten. Deze gewrichtsklachten houden meestal 1 tot 2 weken aan. Huiduitslag komt bij volwassenen minder vaak voor. Op zich is de ziekte onschulding, maar kan tijdens de zwangerschap leiden tot gezondheidsrisico’s voor de ongeboren baby. Bij besmetting in de eerste twee trimesters van de zwangerschap kan het leiden tot een miskraam, in de baarmoeder overlijden van het kind, bloedarmoede van het kind of niet-immune hydrops foetalis (NIHF).

Het risico om besmet te raken met parvovirus B19 tijdens de zwangerschap varieert per land, maar ligt tussen de 0,5 en 2% van de zwangerschappen. Voor zover bekend heeft 60-70% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd antistoffen tegen parvovirus B19.

Beroepsgebonden besmetting

Besmetting met het parvovirus B19 kan in bepaalde beroepen een beroepsziekte zijn. Hierover is geschreven in het Kennissysteem Infectieziekten en Arbeid (KIZA). Medewerkers die intensief met kinderen of jonge patiënten werken of met besmette materialen, lopen een verhoogd risico. Hierbij kan gedacht worden aan: leerkrachten in het primair onderwijs, leidsters van kindercentra, medisch personeel, werknemers in de gehandicaptenzorg en laboratoriummedewerkers (die met  besmette bloedproducten of het parvovirus werken).

Recent verscheen een systematisch literatuuronderzoek over parvovirus B19 als beroepsziekte in de kinderopvang. De onderzoekers willen de vraag beantwoorden of het besmettingsrisico bij het werken met kinderen hoger is dan in de algemene bevolking.

Systematisch literatuuronderzoek

Romero Starke et al. (2019) stelden een zoekstrategie op volgens het PICO-principe en doorzoeken de Medline en Embase databases naar artikelen gepubliceerd tussen 2000 en 2018. De primare uitkomstmaat was het ‘Parvovirus B19 infectierisico’, gedefinieerd als het percentage parvovirus B19 seroconversie bij werknemers in de kinderopvang vergeleken met de niet-blootgestelde bevolking.

De zoekstrategie leverde bijna 8000 artikelen op, waarvan er na stapsgewijze selectering slechts vier overbleven die methodologische adequaat waren en rechtstreeks betrekking hadden op de onderzoeksvraag. Deze vier studies rapporteerden de seroprevalentie van parvovirus B19, maar slechts een studie ging in op het percentage seroconversie. Het ging om drie cross sectionele studies en een retrospectieve cohort studie.

Relatief iets verhoogd risico

Bij berekening van het relatieve risico blijkt dat er sprake is van een licht verhoogd risico op besmetting met parvovirus B19 bij werknemers in de kinderopvang ten opzichte van de algemene, niet-blootgestelde bevolking: RR = 1,12, 95% betrouwbaarheidsinterval BI 0,98–1,27. Bovendien is het percentage seroconversie bij werknemers in de kinderopvang hoger dan in de niet-blootgestelde bevolking: RR = 2,63, 95% BI 1,27–5,45). Dit blijkt uit een methodologisch goed uitgevoerde studie.

De onderzoekers concluderen dat bij werknemers in de kinderopvang een groter risico op besmetting met parvovirus B19 bestaat dan in de algemene bevolking. Besmetting van zwangere medewerkers vergt preventieve maatregelen om schade aan het ongeboren kind te voorkomen. Bij besmetting met parvovirus B19 in de kinderopvang is sprake van een beroepsgebonden infectieziekte.

Bron

Het volledige artikel is online te lezen:
Romero Starke, K., Kofahl, M., Freiberg, A., Schubert, M., Groß, M. L., Schmauder, S., … Seidler, A. (2019). Are Daycare Workers at a Higher Risk of Parvovirus B19 Infection? A Systematic Review and Meta-Analysis. International journal of environmental research and public health, 16(8), 1392. doi:10.3390/ijerph16081392