Er zijn aanwijzingen dat het inademen van metaal en ander anorganische stoffen en dampen de longen gevoeliger maken voor longontstekingen. Recent verscheen een artikel over een cluster van longontstekingen met pneumokokken bij medewerkers van een scheepswerf in Finland dat deze aanwijzingen bevestigt.
Pneumokokken ziekten
In oktober 2019 zijn in het ziekenhuis van Turku verschillende gevallen van een invasieve pneumokokken ziekte onder medewerkers van een scheepswerf. De bloedkweek was bij deze zeven gevallen positief voor Streptococcus (S.) pneumoniae (pneumococcus) . In het lab werden drie subtypen gevonden: ST6202 (serotype 12F, n=9), ST801 (serotype 4, n=7) and ST1480 (serotype 8, n=1). Alle patiënten waren medewerkers van dezelfde scheepswerf. De gezondheidsautoriteiten stelden daarop een epidemiologisch onderzoek in.
Daarbij werd de volgende definitie van een geval opgesteld: Een geval is een individu dat op de scheepswerf heeft gewerkt na 1 februari 2019 en een klinische diagnose heeft gekregen van invasieve pneumococcen ziekte of longontsteking door pneumokokken. Hierbij moet in het bloed of in de ruggemergvloeistof de bacterie S.pneumoniae zijn aangetoon of er moet sprake zijn van pneumococcen antigenen in de urine. Als er geen bevestiging van de diagnose is met labonderzoek wordt het geval als waarschijnlijk geval gezien.
Finse scheepswerf in Turku
Op de scheepswerf in Turku werken circa 7000 mensen van allerlei nationaliteiten. Op 28 November waren op deze manier 31 bevestigde gevallen geidentificeerd, op een na allemaal bij mannen met een gemiddelde leeftijd van 48 jaar (range 19-64). Ook waren er nog zes waarschijnlijke gevallen. Bij de bevestigde gevallen ging het om 13 Finnen, 16 andere Europeanen en 2 niet-Europeanen. Van de 31 gevallen zijn er 30 opgenomen in het ziekenhuis en behandeld voor septische pneumokokken ziekte, terwijl een persoon is overleden aan pneumokokken meningitis.
Op 16 oktober is besloten tot een vaccinatiecampagne op de scheepswerf met voorlichting en hygiene maatregelen. Ruim 4000 werknemers werden gevaccineerd met pneumococcal polysaccharide vaccine (PPV23), dat alle drie ontdekte serotypen omvat. Ook werd gevaccineerd tegen de seizoensgriep.
Streptococcus Pneumomiae
S. pneumoniae is een gram-positieve bacterie die verantwoordelijk is voor oor- en longontstekingen en invasieve pneumokokken ziekten met sepsis en meningits. Uitbraken met pneumokokken ziekten zijn relatief zeldzaam, maar wel beschreven in situaties waarin mensen dicht op elkaar leven, zoals zorginstellingen, kazernes en gevangenissen. Onvoldoende ventilatie verhogen het risico in combinatie met de aanwezige immuniteit voor het specifieke type van de bacterie. Andere risicogroepen voor invasieve pneumokokken ziekten zijn zeer jonge en zeer oude mensen, mensen met chronische aandoeningen, rokers, mensen met virale luchtweginfecties en mensen met een verminderde afweer.
Metaaldampen en anorganisch stof
Blootstelling aan metaaldampen zoals bijvoorbeeld bij het lassen verhogen het risico op pneumokokken ziekten. Uit interviews met de zieke scheepswerf arbeiders bleek dat zij tijdens hun werk geregeld bloot stonden aan metaal- en andere dampen en aan anorganisch stof. Niet overal was de ventilatie voldoende en er was ook sprake van tocht. Persoonlijke beschermingsmiddelen zoals maskers werden niet consequent gedragen. Ook waren er veel rokers onder de patiënten. Onder de geidentificeerde subtypen waren er enkele die relatief agressief en virulent waren.
Preventieve vaccinatie in combinatie met arbeidshygiënische maatregelen om de blootstelling aan stof en dampen te beperken, kunnen helpen dergelijke uitbraken van een toch ernstig complex van ziekten te voorkomen.
Bron
Linkevicius et al. Outbreak of invasive pneumococcal disease among shipyard workers, Turku, Finland, May to November 2019 Published on www.eurosurveillance.org op 5 December 2019
Lees ook:
Longontsteking bij werknemers scheepswerf