Kanker die in de lever ontstaat, wordt primaire leverkanker genoemd. Er zijn verschillende vormen van primaire leverkanker, maar de meest voorkomende vorm is het hepatocellulair carcinoom (HCC) dat uitgaat van de levercellen zelf.

De lever is een belangrijk orgaan dat een rol heeft in de spijsvertering, maar ook giftige stoffen onschadelijk maakt en afvalstoffen opruimt. Er vinden zeker 600 verschillende processen in de lever plaats. De belangrijkste functies van de lever zijn:

• Na opname uit de darm verwerken van voedingsstoffen, die omgezet worden in een voor het lichaam bruikbare vorm;
• De lever maakt gal, belangrijk voor de vertering van vet
• De lever slaat belangrijke stoffen op, zoals suikers, hormonen, vitamine A, ijzer en andere mineralen;
• Opbouw, afbraak en opslag van eiwitten en energierijke producten;
• De lever verwijdert bilirubine, het afbraakproduct van rode bloedcellen;
• De lever speelt een rol in de stolling;
• De lever maakt afbraakproducten uit de darm, medicijnen, alcohol en chemicaliën onschadelijk.

Nederlandse en wereldwijde cijfers

Het Nederlandse Kanker Instituut (NKI) verzamelt cijfers over kanker en die zijn vrij toegankelijk te doorzoeken op de website Cijfers over Kanker (www.cijfersoverkanker.nl). Voor leverkanker zijn er cijfers over vier typen kanker: hepatocellulair carcinoom (HCC),
intrahepatisch cholangiocarcinoom, neuroendocriene levertumor en het hepatoblastoom. De laatste twee zijn zeer zeldzaam met maximaal drie gevallen per jaar. En dan is er ook nog het angiosarcoom van de lever. Een zeer zeldzame weke delen tumor waarvan er in de Verenigde Staten ongeveer 25 per jaar optreden.

In Nederland stijgt het aantal gevallen van HCC gestaag: van 160 in 1990 naar 604 in 2018. Het is de meest voorkomende vorm van leverkanker en komt aanzienlijk vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Ook het aantal gevallen van intrahepatisch cholangiocarcinoom is gestegen, van 37 in 1990 naar 273 in 2017. De vorm van leverkanker komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Wereldwijd is leverkanker de derde meest voorkomende doodsoorzaak bij mannen en de zesde bij vrouwen. De overgrote meerderheid van leverkanker (75-90%) zijn hepatocellulair carcinoom (HCC). Deze vorm van leverkanker komt vaker voor in Azië en Afrika, waar 80% van alle gevallen voorkomen.

Symptomen

Het duurt vaak lang voor symptomen optreden bij een levertumor. De lever heeft een grote reserve voor de functie gaat verminderen. De mogelijke klachten bij HCC komen overeen met andere leveraandoeningen met klachten zoals:

• Algehele zwakte en vermoeidheid
• Een opgezette lever en (vage) buikpijn
• Misselijkheid en braken
• Verminderde eetlust
• Onverklaarbaar gewichtsverlies of juist gewichtstoename door vasthouden van vocht
• Jeuk en geelzucht (het geel zien van de huid en het oogwit) dat optreedt wanneer de afvoer van gal wordt belemmerd. Bij geelzucht is de urine meestal donker en de ontlasting licht als stopverf
• Uiteindelijk verslechtering van de leverfunctie wat leidt tot ernstige problemen met kan op bloedingen en stapeling van afvalstoffen en uiteindelijk verminderd functioneren van de hersenen met verwardheid en mogelijk coma

Algemene oorzaken HCC

HCC wordt meestal voorafgegaan door een chronische leverziekte, waardoor de lever al flink en soms onherstelbaar beschadigd is. Leverweefsel kan beschadigen door een infectie (bijvoorbeeld hepatitis B of C ), een vergiftiging (bijvoorbeeld alcohol) of een ziekte (bijvoorbeeld stofwisselingsziekten).

Vaak is dan uiteindelijk sprake van levercirrose. Dit is de situatie waarin levercellen grotendeels zijn vervangen door littekenweefsel. Als er te weinig gezond leverweefsel over is, functioneert de lever niet meer. Bij levercirrose is er een grotere kans op HCC. Maar HCC kan ook ontstaan zonder een onderliggende leverziekte.

De belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van HCC zijn:

• Levercirrose
• Leverontstekingen, zoals (chronische) hepatitis B (HBV) en hepatitis C (HCV) –
• Erfelijke stofwisselingsziekten, zoals hemochromatose, een erfelijke stofwisselingsziekte die leidt tot teveel ijzer in de lever (ijzerstapeling) of alfa-1-antitrypsine deficiëntie en glycogeen stapelingsziekten.
• Niet Alcoholische Steatose Hepatitis (NASH) – een (niet door alcohol veroorzaakte) stapeling van vet in de lever die leidt tot een ontsteking (hepatitis). NASH hangt samen met risicofactoren zoals overgewicht, diabetes (suikerziekte) en een hoge bloeddruk. NASH kan op den duur overgaan in levercirrose, waardoor ook de kans op kanker in de lever toeneemt.

Bronnen

NKI Cijfers over Kanker

Maag Lever Darm Stichting over Leverkanker

 

Series Navigation

<< Lever bedreigt bij langdurige blootstelling aan VCM