Wereldwijd is het verschepen van goederen in zeecontainers de afgelopen jaren sterk gestegen. Dat geldt ook voor het onderzoek naar de risico’s van blootstelling aan chemische stoffen bij het verwerken van die containers. Veel zeecontainers zijn luchtdicht afgesloten tijdens het vervoer en ze worden vaak begast om verspreiding van ongedierte te voorkomen. Zo kan het openen van een container leiden tot blootstelling aan onverwachte en risicovolle stoffen. Over de gevolgen daarvan zijn vooral veel gevalsbeschrijvingen in de literatuur te vinden. Nu zijn er twee nieuwe onderzoeken uit Nieuw-Zeeland.

Blootstellingsonderzoek
In 2020 publiceerde Hinz et al. (Nieuw-Zeeland) een studie waarbij aan werknemers metingen zijn verricht naar blootstelling aan een scala van chemische stoffen. Met persoonlijke monitoring (luchtbemonstering) gedurende 8 uur zijn de volgende stoffen gemeten: 1,2 dibroommethaan, chloropicrine, ethyleen oxide, waterstofcyanide, waterstoffosfide, methylbromide, 1,2 dichloorethaan, C2-alkykbenzenen, aceetaldehyde, ammonia, benzeen, formaldehyde, methanol, styreen en tolueen.
Met de resultaten is de additieve mengsel waarde (additive mixture value – AMV) berekend met behulp van de Nieuw-Zeelandse blootstellingswaarden en de drempelwaarden van de American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH) voor een 8-uur gewogen gemiddelde. Er is gemeten bij in totaal 192 medewerkers: 133 mensen die zeecontainers afhandelen, bij 15 mensen die containers uitpakken, 40 mensen die containers laden (al dan niet begast) en bij 5 mensen die het begassen uitvoeren.
Uitkomsten van metingen
De blootstelling was in het algemeen laag en onder de grenswaarden, waarbij meer dan 50% van de metingen zelfs beneden de detectiegrens bleef. Alleen voor formaldehyde werd de grenswaarde in ruim een kwart van de metingen overschreden. De grenswaarde voor de AMV van 1 werd in 29% van de metingen overschreden. Er was niet veel verschil in blootstelling tussen de verschillende werkzaamheden, hoewel blootstelling aan methylbromide vooral onder de mensen die het begassen uitvoeren hoger was (met een mediaan van 43 ppb, ruim onder de grenswaarde van 1000 ppb).
Naarmate de tijd die werknemers doorbrengen in de container langer is, zijn de gemeten niveaus van ethyleenoxide, C2-alkylbenzeen en aceetaldehyde hoger, maar nog altijd ruim onder de grenswaarde. De blootstelling bleek niet te verschillen tussen het werken in begaste en niet begaste containers. De onderzoekers concluderen dat de blootstelling meevalt, met uitzondering van formaldehyde. Maar ze merken op dat niet duidelijk is of de werkomstandigheden waarbij gemeten is representatief zijn voor de hele sector. Ook weten ze niet zeker of alle relevante blootstelling zijn gemeten. Ze kunnen ook de mogelijkheid van piekblootstellingen bij sommige werknemers niet uitsluiten.
Gezondheidseffecten gemeten
Van min of meer dezelfde groep onderzoekers is dit jaar een nieuwe studie verschenen die zich niet zozeer richt op de blootstelling, maar op de gevolgen daarvan. Met behulp van gestandaardiseerde vragenlijsten zijn vier groepen werknemers onderzocht: 274 mensen die containers afhandelen, 38 mensen die containers uitpakken, 35 mensen die containers begassen en 18 mensen die al dan niet begast hout laden. Deze mensen werken verspreid over 11 locaties in Nieuw-Zeeland bij circa 90 verschillende bedrijven. Deze blootgestelde groep is vergeleken met een groep van 206 bouwvakkers die niet aan dezelfde chemische stoffen blootstaan.
Euroquest-vragenlijst
De onderzoekers wilden inzicht krijgen in de huidige neuropsychologische symptomen en gebruikten daarvoor de EUROQUEST-vragenlijst. Deze is ontwikkeld voor het evalueren van neuropsychologische gezondheidseffecten door beroepsmatige blootstelling aan neurotoxische chemicaliën door Karlson et al. in 2000. Het is een veel gebruikte vragenlijst in epidemiologisch onderzoek en als screeningsinstrument in de kliniek. De vragenlijst is uitgebreid gevalideerd. De vragenlijst is in een interview afgenomen en beslaat de volgende domeinen: neurologische symptomen, psychosomatische symptomen, stemming, geheugen en concentratie, vermoeidheid en slaapkwaliteit. Ook zijn zes vragen gesteld over acute symptomen in de afgelopen drie maanden. In de analyse zijn prevalentie Odds Ratio’s (OR) bepaald na correctie voor leeftijd, etniciteit, roken, alcohol consumptie, opleiding, persoonlijkheidskenmerken en BMI.
Aantal klachten hoger
Vergeleken met de controlegroep zijn de blootgestelde werknemers meer geneigd meer dan 10 symptomen te rapporteren. Alleen de mensen die containers uitpakken scoren significant hoger dan de controlegroep als het gaat om meer dan 10 symptomen (OR 6,8, 95% BI 1,9–24,3) en om vermoeidheid (OR 10,7, 95% BI 2,7–42,7).
Wanneer de blootgestelde groepen op zichzelf worden bekeken, blijkt dat bij de mensen die containers afhandelen diegenen die het langst zijn blootgesteld, meer geneigd zijn om meer dan 10 symptomen aan te geven, zowel in vergelijking met de controlegroep (OR 4,0, 95% BI 1,4–11,7) als met de container-afhandelaars met een korte blootstellingsduur (OR 7,5, 95% BI 1,7–32,8).
Domein geheugen en concentratie
De duur van de blootstelling bij de afhandelaars van zeecontainers was met name gerelateerd met symptomen in het domein van geheugen en concentratie. Dit gold zowel in vergelijking met de controlegroep (OR 8,8, 95% BI 2,5–31,4) als met de mensen die korter zijn blootgesteld (OR 6,8, 95% BI 1,5–30,3).
Conclusie
De onderzoekers concluderen dat het afhandelen van zeecontainers risico op chemische blootstelling met zich meebrengt. Deze blootstelling aan neurotoxische stoffen heeft invloed op de hersenen en is aantoonbaar met neuropsychologisch onderzoek. Het betreft vooral het domein van geheugen en concentratie. Dit zijn resultaten van een kleine groep, maar nader onderzoek is nodig, vooral ook onder mensen die containers uitpakken.
Bronnen
Hinz, R., Mannetje, A. T., Glass, B., McLean, D., Pearce, N., & Douwes, J. (2020). Exposures to Fumigants and Residual Chemicals in Workers Handling Cargo from Shipping Containers and Export Logs in New Zealand. Annals of work exposures and health, 64(8), 826-837.
Hinz, R., ’t Mannetje, A., Glass, B. et al. Neuropsychological symptoms in workers handling cargo from shipping containers and export logs. Int Arch Occup Environ Health (2022). https://doi.org/10.1007/s00420-022-01870-8
Lees ook: