Over de gezondheidsrisico’s van thermisch spuiten is opvallend weinig geschreven, zeker in vergelijking met de gezondheidsrisico’s van lassen. Wel verscheen in 2003 een Frans artikel van Hériaud-Kraemer et al. waarin de gezondheidsrisico’s bij thermisch spuiten op een rij zijn gezet.
Risico’s voor de gezondheid
Werknemers die in dergelijke processen werken, kunnen te maken krijgen met onderstaande risico’s in het werk.
| Blootstelling | Specifiek risico | Stoffen | Mogelijk effect |
|---|---|---|---|
| Blootstelling aan gassen en dampen | Verbrandingsproducten van gas bij vlamspuiten | CO2 kooldioxide, CO koolmonoxide | Verstikking |
| Reactieproducten van proces met de omgevingslucht en restanten van het aandrijfgas | NOx nitreuze dampen, O3 Ozon, Ar Argon, H2 waterstof, He helium, and N2 stikstof | Irritatie van de luchtwegen, verstikking | |
| Dampen van het materiaal dat gesmolten wordt gespoten | Metalen zoals chroom, nikkel, zink | Metaaldampkoorts | |
| Blootstelling aan stof- en fijnstofdeeltjes | Stofdeeltjes die bij het proces vrijkomen hebben een verschillende grootte en kunnen daarom op verschillende plaatsen in de long terecht komen. | Nikkel, Cobalt, Koper, Aluminium, Chroom en Chroom 6 | Chronische beschadiging van de longen, deels kankerverwekkend |
| Blootstelling aan lawaai | Bij het spuiten worden hoge geluidsniveaus bereikt tot ruim boven 85 dB(A) | Lawaaislechthorendheid | |
| Blootstelling aan niet ioniserende straling | Een breed scala aan straling ontstaat bij het spuiten, variërend van infrarood tot ultraviolet | oogletsel door UV- of infraroodstraling, huidirritatie | |
| Blootstelling aan hitte | De punt van het spuitpistool en de pluim zijn vooral bij plasmaspuiten erg heet | Brandwonden | |
| Elektrische risico’s | Met name bij elektrisch spuiten | Elektrisch letsel, elektrocutie | |
| Explosiegevaar | Instabiele poeders, reactie met de omgevingsatmosfeer, aanwezigheid van een ontstekingspunt | ||
| Zelfontbranding van poeder | Met name bij metalen een risico, afhankelijk van de grootte en vorm van de deeltjes | ||
| Ongevallen | Risico door hanteren zware lasten en omgang met robots |
Metaaldeeltjes
De toegepaste gesmolten materialen kunnen verschillende risico’s met zich meebrengen, waaronder die van de volgende metalen:
| Metaal | Gezondheidseffect |
|---|---|
| Chroom | Carcinogeen, met name voor long |
| Kobalt | Longbeschadiging ‘kobalt long’ |
| Koper | Metaaldampkoorts1 |
| IJzer | Siderose2 |
| Mangaan | Longbeschadiging, neurotoxisch |
| Nikkel | Carcinogeen, met name voor long |
| Zink | Metaaldampkoorts |
1 Metaaldampkoorts is een acute ziekte (toxische inhalatiekoorts) die op griep lijkt. De klachten beginnen meestal enkele uren na de blootstelling met een algeheel gevoel van malaise, dorst, droge hoest, zweet op het voorhoofd, spierpijn, pijn in de ledematen en koorts. De klachten kunnen gepaard gaan met pijn op de borst en benauwdheid of een beklemd gevoel. De klachten verdwijnen ook weer spontaan binnen 24-48 uur.
2 Longziekte veroorzaakt door het inademen van ijzer of ijzeroxide stofdeeltjes.
Aandoeningen
Mogelijke gezondheidsgevolgen van thermisch spuiten in het algemeen zijn vooral het gevolg van het inademen van gas, dampen of stof. Dat kan leiden tot acute luchtwegproblemen zoals longoedeem, chemische longontsteking, RADS, metaaldampkoorts of tot chronische luchtwegproblemen zoals chronische bronchitis of bronchiolitis. Maar er is niet veel literatuur over gezondheidsklachten bij werknemers die thermisch spuiten.
In 2003 is in de Verenigde Staten een werknemer overleden na twee dagen thermisch spuiten met nikkel en chroom. Er was geen goede ventilatie en de adembescherming was onvoldoende. Deze werknemer ontwikkelde progressieve symptomen van hoesten, kortademigheid en vermoeidheid en overleed korte tijd later. Bij pathologisch onderzoek bleken de longen ernstig beschadigd door de inademing van de metalen. (Washington State Department of Labor and Industries, 2005).
Bronnen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Thermisch_spuiten
Antonini, J. M., McKinney, W. G., Lee, E. G., & Afshari, A. A. (2020). Review of the physicochemical properties and associated health effects of aerosols generated during thermal spray coating processes. Toxicology and Industrial Health, 0748233720977975. (alleen abstract)
Hériaud-Kraemer, H., Montavon, G., Coddet, C., Hertert, S., & Robin, H. (2003). Harmful risks for workers in thermal spraying: a review completed by a survey in a French company. Journal of thermal spray technology, 12(4), 542-554.
Washington State Department of Labor and Industries (2005) How to Protect Workers While Thermal Metal Spraying, by Safety & Health Assessment & Research for Prevention (Report # 69-3-2005). Tumwater, WA: Washington State Department of Labor, February 2005.
Lees ook