Tandslijtage treedt op wanneer het tandoppervlak langdurig in contact komt met een voorwerp, substantie of oppervlak. Door de mechanische inwerking van het contact met het vreemde voorwerp of substantie slijten de tanden. De meest voorkomende oorzaak is overmatig en hard tanden poetsen, zeker met een schurende tandpasta.

Werkgerelateerd

Maar wanneer sprake is van lokale ronde of V-vormige inkepingen ontstaat dit meestal door het lang achtereen bijten op harde voorwerpen zoals stokjes, naalden, spelden, pijpstelen of blaasinstrumenten. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat tandslijtage een werkgerelateerde aandoening kan zijn bij schoenmakers, stoffeerders, naaisters, glasblazers en musici die een blaasinstrument bespelen. Er zijn al artikelen uit de jaren vijftig die werkgerelateerde tandslijtage bespreken. Zie bijvoorbeeld de Study of Occupational Diseases in Glass Blowers van Kidokoro en Kiyoshima uit 1958

Gymleraar

Soms heeft tandslijtage dus een oorzaak in het werk en dat kan onverwachte oorzaken hebben. Lees bijvoorbeeld het artikel uit 2017 over een 40-jarige man die werkt als gymleraar. Bij een bezoek aan een tandheelkundige kliniek wordt bij hem een onregelmatig gat van 2-3 mm vastgesteld tussen de voortanden van onder- en bovenkaak. De oorzaak daarvan is tandslijtage, zonder dat hij verder klachten of afwijkingen van de mond en tanden heeft. Bij navraag blijkt de man al vijftien jaar werkzaam als gymleraar en trainer, waarbij hij circa 4-5 uur per dag een fluitje in de mond heeft.

Kleermakers

Bij forensich onderzoek zijn tanden ook interessant, omdat het soms mogelijk is een idee te krijgen van iemand’s beroep uit de afwijkingen aan zijn tanden. Deze toepassing wordt genoemd in een artikel uit 2014, waarin Kaur en collega’s bijvoorbeeld nauwkeurig beschrijven welke tandafwijkingen zij vonden bij kleermakers in India.

Daarvoor namen ze foto’s van het gebit van 50 mannen en 20 vrouwen die al jarenlang als kleermaker werken en vergeleken die met het gebit van een controlegroep. Ze vonden bij de kleermakers in meerderheid een van de volgende verschillende vormen van slijtage in de voortanden: met een V-vorm, wigvormig, komvormig, vlak en onregelmatig (zie de foto’s in het originele artikel). Met het toenemen van leeftijd en gewerkte aantal jaren namen de afwijkingen aan de tanden toe. De onderzoekers denken dat de slijtage optreedt door een combinatie van het doorbijten van garen en het gedurende langere tijd bijten op spelden en naalden.

Vragen naar werk

Bovenstaande voorbeelden maken duidelijk dat ook tandartsen en mondhygiënisten zo nu en dan een werkgerelateerde aandoening zouden kunnen vaststellen. Bij tandslijtage zal meestal niet direct aan het werk gedacht worden, maar het heeft zeker zin te vragen of sprake is van geregeld contact met voorwerpen, substanties en oppervlakken. Zeker wanneer er lokale afwijkingen aan de tanden zichtbaar zijn.

Lees ook Tanderosie kan ook door werk komen

Bronnen

B.N. Gupta Occupational Diseases of Teeth OCCUPATIONAL MEDICINE ( 1990) VOL. 40/NO. 4

Kaur et al. 2014 A study on occupational marks on teeth of tailors Journal Indo-Pacific Academy of Forensic Odontology Vol. 5, No. 2, July-Dec.-2014

Pereira et al. 2017 Whistle abrasion: a case report Annals of Medical and Health Sciences Research