Het RIVM meldt vandaag dat door nog onverklaarbare oorzaak het aantal gevallen van legionella in 2016 fors hoger lag dan in de daaraan voorafgaande jaren. In 2016 waren er 342 mensen met de veteranenziekte in Nederland, waarvan 20 zijn overleden. In de twee jaar ervoor waren dat er respectievelijk 273 en 214 mensen die ziek werden, waarbij in beide jaren dertien mensen stierven.
Het aantal mensen dat in aanraking komt met de bacterie ligt nog veel hoger, maar bij een uitbraak wordt maar een heel klein percentage ziek. Dat heeft waarschijnlijk te maken met de afweer: mensen met een verminderde weerstand en rokers worden sneller ziek door besmetting met de legionella-bacterie.
De legionella-bacterie ontwikkelt zich het best in warm, stilstaand water. Als dat water verneveld wordt, bijvoorbeeld bij fonteinen of tuinsproeiers, kunnen mensen besmet raken. De bacterie wordt dan ingeademd en komt in de longen terecht. Daar kan de bacterie een longontsteking veroorzaken, ook wel bekend als legionellose of veteranenziekte.
Ziektebeeld Veteranenziekte
De ziekte begint meestal met koorts, koude rillingen, hoofdpijn en spierpijn, gevolg door een droge hoest. Als er daarna een longontsteking ontstaat, zijn er klachten zoals:
- hoge koorts
- kortademigheid, benauwdheid of pijn bij de ademhaling
- koude rillingen
- soms (acute) verwardheid
- soms last van hoofdpijn, braken en diarree
Voorkomen
De grootste legionella-uitbraak ooit in Nederland was in februari 1999. Daarbij kwamen 28 mensen om het leven. Ruim 200 mensen werden ziek. De besmetting ontstond in twee bubbelbaden die stonden opgesteld op een consumentenbeurs in de Westfriese Flora in Bovenkarspel.
Maar er zijn ook diverse meldingen van legionella besmettingen in het werk, onder andere bij het werken in en aan koeltorens, air conditioning installaties, afvalwaterzuivering, tuinders, autowasstraten, horeca, schoonmaak etc.
Preventie
Om problemen te voorkomen wordt geadviseerd om de boiler of combiketel goed af te stellen (minimaal 60 graden), het warme en koude water wekelijks te gebruiken en na de vakantie de kranen en douche door te spoelen. Bij dat doorspoelen moet men zorgen niet de damp of nevel in te ademen. Verder is het van belang om apparaten die water vernevelen of sproeien regelmatig schoon te maken. Laat geen water in deze apparaten staan als het langer dan een week niet wordt gebruikt. Denk hierbij aan de tuinslang, bubbelbaden, luchtbevochtigers, ook in bijvoorbeeld een CPAP-apparaat dat wordt gebruikt bij het slaap-apnoe syndroom.
Bronnen:
NOS: Meer mensen krijgen de veteranenziekte (14-07-17)
NCvB Beroepsziekte Legionella