Het telen en verkopen van wiet, marihuana en cannabis is inmiddels legaal in Uruguay, Canada en een aantal staten in de Verenigde Staten. Het telen van medicinale cannabis was al eerder vrijgegeven en heeft geleid tot het geleid tot het ontstaan van enkele enorme beursgenoteerde ondernemingen, zoals Canopy Growth en Aurora. In Nederland is het nog niet zover, maar er mag onder bepaalde voorwaarden wel legaal medicinale cannabis worden geproduceerd.
Wiet, cannabis, hennep, marihuana
Informatie van onder meer de Belgische website: de druglijn
Zowel hasj (shit, hasjiesj) als marihuana (wiet, weed) zijn afkomstig van de vrouwelijke hennepplant, de cannabis sativa. Hasj en wiet zien er heel anders uit en hebben ook verschillende effecten.
Wanneer de bloemtoppen en bovenste bladeren van de vrouwelijke hennepplant worden gedroogd en verkruimeld, krijg je wiet, weed of marihuana. Het heeft een typische, sterke geur en de kleur varieert van grijsgroen tot groenbruin.
Bij hasj gebruikt men de hars die op de plant zit. Die wordt verkregen door de bloemtoppen te koelen en ze daarna door een zeef te schudden. De harskorreltjes vallen dan van de bloemen door de zeef. Daarna perst of kneedt men deze korreltjes samen tot plakken of blokjes hasj. Het resultaat is een lichtbruine tot zwarte substantie die nog het meest op een bouillonblokje lijkt.
Wie cannabis gebruikt, kan zich ‘stoned‘ voelen: meestal een loom, suf of ontspannen gevoel waarbij men zich ook slap in armen en benen kan voelen. Soms hoor je ook vertellen dat men zich ‘high‘ voelt en dan is sprake van een veranderd bewustzijn: de waarneming via de zintuigen wordt beïnvloedt, het denkproces verandert, men wordt spraakzamer ende emoties worden versterkt.
THC en CBD
Welk effect cannabis heeft hangt echter vooral af van hoeveel THC(delta-9-tetrahydrocannabinol) en CBD (cannabidiol) er in de hasj of wiet zit. THC zorgt voor het ‘stoned’ of ‘high’ effect van hasj en wiet. Hoe meer THC in cannabis, hoe sterker het effect. CBD heeft zelf geen psychoactieve effecten maar het gehalte CBD in cannabis beïnvloedt wel hoe sterk de THC werkt. CBD vormt als het ware een stootkussen voor het THC-effecten vermindert ook de kans op psychoses. De precieze effecten van hasj en wietverschillen overigens ook van persoon tot persoon, van iemands verwachtingen,eigen ervaringen en gemoedstoestand. Zelfs de omstandigheden waarin gebruikt wordt, kunnen een rol spelen.

Bedrijfsgezondheidszorg
Hoewel in Nederland al sinds jaar en dag een bloeiende cannabisindustrie bestaat waarbij verkoop gedoogd wordt, is er voor zover mij bekend geen onderzoek gedaan naar de bedrijfsgezondheidskundige aspecten van teelt, bewerking en verkoop van cannabis. Niettemin wordt er internationaal wel aandacht aan besteed, zowel door de overheid als door bedrijven. Een – niet compleet – overzicht van recente publicaties die een schat aan informatie bevatten over de werkomstandigheden en risico’s in de cannabisteelt.
NIOSH
Via onderstaande links kun je bijvoorbeeld het rapport van NIOSH (National Institute of Occupational Safety and Health) downloaden dat is gepubliceerd na een Health Hazard Evaluation; een uitgebreid arbeidshygiënisch onderzoek van het telen en oogsten van cannabis in de buitenlucht. Ook hierin vind je een duidelijk overzicht van de gevonden risico’s en adviezen om de risico’s voor de medewerkers te verminderen.
HHE reportNo. 2015-0111-3271: Evaluationof Potential Hazards during Harvesting and Processing Cannabis at an OutdoorOrganic Farm
Onderzoekers van het NIOSH Health Hazard Evaluation Program bezochten in 2015 een cannabisboerderij en observeerden de wijze van werken tijdens het oogsten en bewerken van cannabis. Er werden luchtmonsters genomen om micro-organismen en endotoxinen te meten. Er werden oppervlaktemonsters genomen voor THC. De werknemers werden geïnterviewd over het werk en de zorgen over gezondheid en veiligheid. Het bleek dat de medewerkers vooral bezorgd waren over de gevolgen van het repetitieve werk met de handen bij het snoeien van de cannabis: een activiteit met veel handbewegingen zonder grote kracht. In de luchtmonsters werden schimmels (vooral Botrytis cinerea) en bacteriën (met name actinobacteriën) gevonden. De concentratie endotoxinen was onder de grenswaarde. In elk oppervlaktemonster werd THC gevonden.
Leidraad uit Colorado en Washington State
De Colorado Department of Public Health and Environment heeft een uitgebreide gids gepubliceerd om een veiligheids- en gezondheidsplan van aanpak te maken. Het rapport is opgesteld door de Marijuana Occupational Health and Safety Work Group in januari 2017: Guide to Worker Safety and Health in the Marijuana Industry
In deze zeer uitgebreide leidraad voor het opzetten van een gezondheids- en veiligheidsbeleid in de cannabisteelt en –verwerking komen alle aspecten aan de orde. Zo wordt onder de kop risico’s uitgebreid aandacht besteed aan de volgende risico’s: biologische risico’s (schimmels, allergenen), chemische risico’s (CO2, CO, luchtkwaliteit binnen het bedrijf, bestrijdingsmiddelen, desinfectantia en schoonmaakmiddelen, nutriënten en corrosieve chemische stoffen), fysische risico’s (brandbare en explosieve stoffen, gassen), risico op ongevallen, ergonomie, agressie op de werkvloer,inrichting van de werkplek, werken op hoogte, elektriciteit, lawaai,voertuigen, machines en handgereedschap en besloten ruimten.
Een andere website van de staat Washington gaat ook in op de risico’s.Via deze website kunnen bedrijven die marihuana/cannabis telen ook deelnemen aan een survey om hun zorgen qua gezondheid en veiligheid in kaart te brengen. Dit is een onderzoek van de University of Washington’s Department of Environmental and Occupational Health Sciences.
Informatie vanuit het bedrijfsleven
Growing Worker Safety Concerns in the Medical Marijuana Industry
In bovenstaand artikel van 3M uit april 2018 wordt ingegaan op de risico’s voor de werknemers in de medisch marihuana teelt. De volgende risico’s worden daarin opgesomd:
- Luchtweg, oog en huidblootstelling aan 8-9-tetrahydrocannabinol (THC) bij het werken met de plantenknoppen
- Blootstelling aan verschillende pesticiden en kunstmestproducten die per type plant kunnen verschillen
- Overmatige blootstelling aan UV-licht van de groeibevorderende lampen die bij teelt binnenshuis worden gebruikt tijdens de groeicyclus
- Overmatige blootstelling aan koolzuur (CO2) die in kassen wordt gebruikt om de groei te bevorderen
- Incidentele blootstelling aan koolmonoxide (CO) en stikstofoxiden (NOx) die kunnen vrijkomen uit CO2 producerende apparaten gebruikt ter bevordering van de plantengroei
- Brandwonden en elektrocutie bij verkeerd gebruikt van groeilampen en andere apparatuur inclusief butaan extractie
- Snijden, schaven, prikken tijdens het oogsten van plantenknoppen, bloemen of andere plantonderdelen
- Zenuwbeklemming, carpaal tunnel syndroom en RSI door het langdurig achtereen hanteren van tuingereedschap tijdens het oogsten
- Blootstelling aan schimmels en bacteriën bij binnenshuis telen bij onvoldoende ventilatie
- Hittestress in kassen doordat de planten behoefte hebben aan betrekkelijk hoge temperaturen
- Ze gaan als 3M uiteraard in op de persoonlijke beschermingsmiddelen met onder meer een infographic http://multimedia.3m.com/mws/media/1388140O/hazards-of-medical-marijuana-infographic.pdf
Cursussen over risico’s
Ook de consultant en trainers van het bedrijf NES (Network Environmental Systems, Inc. Met hoofdkantoor in Folsom Californië houdt zich bezig met de risico’s van de marihuana/ cannabisteelt. Ze geven er zelfs cursussen in. In een artikel van 12 april 2018 (“Marijuana Industry Hazards”)geven ze een overzicht van de risico’s die ze opdelen in drie categorieën:
- Biologische risico’s: schimmels en sensibiliserende stoffen/ allergenen
- Chemische risico’s: CO2, CO, meststoffen en andere additieven, pesticiden/ fungiciden, desinfectantia en andere schoonmaakmiddelen en de luchtkwaliteit in de ruimte met onder meer risico’s van terpenen, stikstofoxiden, ozon en andere VOS
- Fysische risico’s: werken met gassen onder druk, ergonomie, elektrisch gereedschap en andere apparatuur, licht en Uv-licht, extractie-apparatuur voor oliën etc.
Ze verwijzen onder meer naar de uitkomsten van een onderzoek naar WORK AND WELL-BEING IN THE COLORADO CANNABIS INDUSTRY, te vinden via deze link http://www.ucdenver.edu/academics/colleges/PublicHealth/research/centers/CHWE/newsroom/Documents/Work_and_Wellbeing_in_Cannabis_Industry_Kevin_Walters.pdf
In dit uitgebreide document veel informatie over hoe werknemers het werken in de cannabisteelt ervaren, welke gezondheidsproblemen ze ervaren en hoe ze naar veiligheid en gezondheid kijken.
Speciale aandacht voor de risico’s van UV-licht in de cannabisteelt wordtbelicht in dit artikel: